Wacław I zatorski (oświęcimski)
| rodzice ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
| Kazimierz I oświęcimski | Anna, córka Henryka VIII Młodszego Wróbla |
| życie |
|---|
| 1415/1418 - 21 X 1465/29 VII 1468 |
| małżeństwa |
|---|
- ⚭ ok.1450 - 1465/68: Małgorzata, córka Urbana Świrczyny Kopczowskiego h. Nowina, szlachcica z ziemi siewierskiej
|
| potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
- Kazimierz (ok.1450 - 8 I/9 III 1490)
Wacław (ok.1450 - 14 IX 1484/5 X 1487)
Jan (Janusz) (ok.1455 - 17 IX 1513)
Władysław (ok.1455 - 28 V/21 IX 1494)
Zofia (? - przed 1466)
Katarzyna (? - przed 1466)
Agnieszka (? - po 1465)
|
| panowanie |
|---|
1433/34-1438, 1440-1445: 1/2 Gliwic, Oświęcim, Toszek, Zator (współrządy)
1438-1440: 1/2 Gliwic, Oświęcim, Toszek (współrządy)
1445-1465/68: Wadowice, Zator |
1433/1434
📖
[...] Kazimierz książe oświęcimski, syn Przemysława młodszego, zabitego od Chrzana Czecha, w zamku swoim Oświęcimiu życia dokonał i w klasztorze braci zakonu kaznodziejskiego pochowany został. - Kronika Jana Długosza-(22 XII 1433/26 VII 1434) Śmierć
Kazimierza I oświęcimskiego.
- Faktyczną władzę w księstwie oświęcimskim przejmuje Wacław (formalnie współrządy z młodszymi braćmi Janem i Przemysławem).
1434
📖
Książęta zatem śląscy udali się do króla, który na ich żądanie nakazał zjazd, w celu ukrócenia wszelakich gwałtów i nadużyć, i uspokojenia wszczętych wojen i zamieszek. Naznaczono do tego zjazdu miasteczko Będzin i dzień Św. Jadwigi. Przybyli nań ze strony Królestwa Polskiego Zbigniew biskup, Mikołaj z Michałowa kasztelan i starosta krakowski, tudzież inni panowie; z strony zaś Śląska Bernard opolski, Mikołaj raciborski, Wacław cieszyński i Wacław oświęcimski, książęta, z wielu innymi panami śląskimi. Po kilkudniowych układach i rokowaniach przywrócono pokój wzajemny, uchwalono szkód wynagrodzenie, i zastrzeżono, aby obie strony nie dawały u siebie przytułku i wsparcia Mikołajowi Siestrzeńcowi, jako burzycielowi powszechnej spokojności, i nie dopuszczały mu w swoich krajach i posiadłościach rozbojów, grabieży i łotrostwa, owszem na wzajemne żądanie udzielały sobie pomocy do chwytania jakichkolwiek bądź rozbójców i napastników. - Kronika Jana Długosza-(15 X) Zjazd w Będzinie z posłami polskimi.
- Wacław zobowiązuje się do nieudzielania pomocy husycie Mikołajowi Korniczowi Siestrzeńcowi, pustoszącemu pograniczne ziemie Królestwa Polskiego.
1437
-(16 X) Spotkanie (w Krakowie) z
Władysławem III.
1438
📖
[Dziersław z Rytwian] we wtorek zapustny przybył pod miasteczko Zator, a przystawiwszy drabiny w nocy, kiedy mieszczanie bynajmniej się nie spodziewali zdrady, miasto opanował, i wszystkich mieszkańców z domów powyrzucał, ich zaś majątki zagrabił. [...]
Ale gdy około środopościa wojsko zaborcy wysłane pod Toszek powracało ze zdobyczą i stanęło noclegiem w powiecie siewierskim przy wsi Wojkowicach, gdzie lud rozwolniony po trudach podróży oddal się był opilstwu, i niepomny, iż się znajdował w nieprzyjacielskiej ziemi, słabą albo raczej żadną nie ubezpieczał się strażą, napadli je w nocy Ślązacy i pobili. Część zginęła pod mieczem, a część dostała się w niewolę. - Kronika Jana Długosza-(II) Najazd Dziersława z Rytwian na księstwo oświęcimskie.
- (25 II) Utrata Zatora.
- Porażka najeźdźców w starciu z siłami Wacława I cieszyńskiego i książąt oświęcimskich pod Wojkowicami Kościelnymi.
-(20 IX-XI)
Władysław III wyprawia się do Czech w celu intronizacji
Kazimierza Jagiellończyka.
- (2 X) Wacław, Przemysław i Jan, pod rygorem utraty Zatora, zobowiązują się (w Toszku) do zachowania rozejmu przez okres roku (do 29 IX 1439) oraz do złożenia hołdu Kazimierzowi po jego koronacji na króla czeskiego, pod warunkiem uzyskania przez niego poparcia innych książąt śląskich.
1440
📖
A lubo król trzymał to miasto [Zator] niejaki czas przez swoich starostów w posiadaniu, później jednak zwrócił je Wacławowi księciu oświęcimskiemu, a wziął od niego zamek Barwałd, przyjąwszy zarazem hołd wierności i przysięgi, tak iż rzeczony zamek Barwałd stał się odtąd własnością królewską, a sam książę wieczystym Królestwa Polskiego lennikiem i hołdownikiem. - Kronika Jana Długosza-(26 X)
Władysław III zwraca Zator książętom oświęcimskim w zamian za zamek w Barwałdzie, obietnicę hołdu i likwidację fortyfikacji obronnych.
1441
-(9 I) Wacław przyrzeka złożenie hołdu lennego królowi polskiemu (w przeciągu 4 tygodni) w imieniu własnym oraz swych młodszych braci.
- (/III) Hołd lenny Wacława zatorskiego (?).
1445
-(19 I) Podział księstwa oświęcimskiego (przeprowadzony przez Mikołaja V karniowsko-raciborskiego).
- Jan obejmuje Oświęcim, Kęty, Żywiec i połowę Gliwic, Wacław - Zator i Wadowice, a Przemysław ziemię toszecką.
- Zobowiązanie się Jana i Przemysława do partycypacji w kosztach budowy zamku i umocnień fortyfikacyjnych w Zatorze.
1447
📖
Z Mikołajem i Wacławem książętami raciborskimi i Bolesławem cieszyńskim, tudzież wielu radcami ich księstw, i posłami książąt oświęcimskich, którzy na niedzielę pierwszą postu zjechali do Krakowa, wskutek wzajemnych układów [...] zawarty został pokój wieczysty, na warunkach słusznych i obu stronom dogodnych, wzajemnie stwierdzony i opisany. - Kronika Jana Długosza-(4 II) Układ krakowski między Królestwem Polskim a książętami górnośląskimi (opawsko-raciborskimi, cieszyńskimi i oświęcimskimi).
- Regulacja sporów granicznych oraz sądownictwa złoczyńców.
-(24-26 VI) Wacław bierze udział w uroczystościach koronacyjnych
Kazimierza Jagiellończyka w Krakowie.
1448
-(VI-VII) Udział w krakowskich uroczystościach weselnych
Bolesława II cieszyńskiego i Anny, siostrzenicy królowej
Zofii (Sonki) holszańskiej.
1449
-(23 VI) Wacław sprzedaje cystersom z Mogiły (za 100 grzywien groszy czeskich) 3 wsie w księstwie zatorskim: Ryczów, Woźniki i Zygodowice.
ok. 1450
-Małżeństwo z Małgorzatą, córką Urbana
Świrczyny Kopczowskiego
h. Nowina, szlachcica z ziemi siewierskiej.
1454
-(9-10 II) Uczestnictwo w uroczystościach ślubnych
Kazimierza Jagiellończyka i
Elżbiety Habsburżanki w Krakowie.
1456
-(25 VI)
Kazimierz Jagiellończyk wydaje akt protekcyjny dla księstwa zatorskiego.
- Odnowienie układów lennych.
- Wacław zostaje zwolniony z obowiązku finansowania wojny w Prusach i udzielania wsparcia militarnego Koronie Polskiej (zapewne z powodu niestabilnej sytuacji wewnętrznej w księstwie zatorskim).
1457-1458
-Nieopłaceni najemnicy z Prus zajmują Górę Żebraczy, Myślenice i Górę Wapienną, skąd przeprowadzają napady na ziemię oświęcimską, zatorską, siewierską, sławkowską, chrzanowską i krakowską.
- (VI 1457) Jan IV przyłącza się do zbuntowanych zaciężnych.
- (16 VII) Wacław otrzymuje listy wypowiednie od Jana oraz innych zbuntowanych rotmistrzów.
1462
-Król czeski, Jerzy z Podiebradów uznaje (na zjeździe w Głogowie) fakt podległości księstw oświęcimskiego i zatorskiego Królestwu Polskiemu (na zasadzie
status quo, bez wyrzekania się praw i roszczeń Korony Czeskiej do tych księstw).
1465
📖
[...] dnia szesnastego maja, w kościele krakowskim ochrzczona przez Jana krakowskiego i Jakuba włocławskiego, biskupów, w obecności książąt, Przemysława cieszyńskiego, Janusza raciborskiego, Przemka toszeckiego, Wacława zatorskiego, Janusza gliwickiego i Jana rybnickiego, nazwana została Elżbietą. - Kronika Jana Długosza-(16 V) Udział w krakowskich uroczystościach chrzcielnych Elżbiety, córki
Kazimierza IV Jagiellończyka.
1465/1468
-(21 X 1465/29 VII 1468) Śmierć Wacława I zatorskiego.
