Siemowit IV Młodszy (płocki)
rodzice ⇒ drzewo genealogiczne |
---|
Siemowit III Starszy | Eufemia, córka Mikołaja II, księcia opawskiego |
życie |
---|
ok.1353/1356 - 6? I 1426 (Gostynin) |
małżeństwa (konkubinaty) |
---|
- ❤przed 1387: nieznana z imienia szlachcianka
- ⚭ 1387 - 1426: Aleksandra, córka Olgierda, wielkiego księcia litewskiego, siostra Władysława Jagiełły
|
potomstwo (naturalne) ⇒ drzewo genealogiczne |
---|
- Mikłusz (Mikołaj) (przed 1387 - po 29 VI 1417)
- Siemowit Aleksander (1388/91 - 15/17 II 1442)
Jadwiga (ok.1392 - po 19 II 1439) Cymbarka (1393/95 - 28 IX 1429) Aleksander (1394/95 - 2 VI 1444) Eufemia (ok.1396/97 - 25 VII/17 IX 1447) Amelia (ok.1397/98 - po 17 V 1424) Kazimierz (ok.1401/3 - 15/16 IX 1442) Trojden (ok.1403/6 - 25 VII 1427) Maria (1408/15 - 18 II 1454) Władysław (ok.1406/9 - 11/12 XII 1455) Aleksandra (ok.1407/10 - po 1426) Anna (24 IV 1411 - przed 1427) Katarzyna (ok.1413/16 - 2 VI 1479/5 VII 1480)
|
panowanie |
---|
1373/74-1381: Czersk, Liw, Rawa 1381-1382: Gostynin, Płock, Płońsk, Rawa, Sochaczew, Wizna, Zawkrze 1382-1383: Gostynin, Płock, Płońsk, Rawa, Sochaczew, Zawkrze 1383-1384: Gostynin, Kujawy, Płock, Płońsk, Rawa, Sochaczew, Zawkrze 1384-1385: Gostynin, Kujawy, Płock, Rawa, Sochaczew 1385-1387/88: Brześć Kujawski, Gostynin, Płock, Rawa, Sochaczew 1387/88-1398: Bełz, Brześć Kujawski, Gostynin, Płock, Rawa, Sochaczew 1398-1399: Bełz, Gostynin, Płock, Rawa, Sochaczew 1399-1402: Bełz, Gostynin, Płock, Płońsk, Rawa, Sochaczew, Zawkrze 1402-1407, 1411-1426: Bełz, Gostynin, Płock, Płońsk, Rawa, Sochaczew, Wizna, Zawkrze 1407-1411: Bełz, Gostynin, Płock, Płońsk, Rawa, Sochaczew, Wizna |
1373/1374
-(12 V 1373/5 I 1374) Objęcie ziemi czerskiej, liwskiej i rawskiej z nadania ojca.
1378
-(III)
Siemowit III (wraz z synami
Januszem, Siemowitem i Henrykiem) potwierdza przywileje biskupstwa płockiego.
1379
-(23 IX)
Siemowit III ustanawia nowe zasady podziału władztwa mazowieckiego pomiędzy synów
Janusza i Siemowita, które mają wejść w życie po jego śmierci.
- Wyznaczenie ziemi gostynińskiej, płockiej, płońskiej, rawskiej, sochaczewskiej, wiskiej i Zawkrza Siemowitowi.
1381
-(16/17 VI) Śmierć ojca
Siemowita III.
- Siemowit obejmuje samodzielne rządy w swojej dzielnicy (Mazowsze Zachodnie).
1382
📖
Ziemowit książę mazowiecki i płocki, skoro mu tylko doniesiono o śmierci Jana arcybiskupa gnieźnieńskiego, powoławszy rycerstwo i lud wiejski do broni, bynajmniej nie zaczepiony, w drugie święto Wielkiejnocy obiegł zamek arcybiskupi Łowicz, dzierżony wówczas przez Dzierżka kasztelana gnieźnieńskiego, i dobra kościoła gnieźnieńskiego szarpać i prześladować począł. - Kronika Jana Długosza-(5 IV) Śmierć arcybiskupa gnieźnieńskiego Janusza Suchywilka.
- (8 IV) Siemowit rozpoczyna oblężenie Łowicza (i obiecuje jego zakończenie po wyborze nowego arcybiskupa i przekazaniu zamku w zarząd członkowi kapituły).
- (16 IV) Kapituła wybiera nowego arcybiskupa-elekta (Dobrogosta) i przekazuje zarząd nad zamkiem łowickim Bogusławowi, scholastykowi łęczyckiemu.
- Wycofanie się Siemowita spod Łowicza.
-(VIII) Wyprawa (wraz z
Januszem) na Ruś.
- Zdobycie i splądrowanie Podlasia (Drohiczyna, Mielnika) i okolic Brześcia Litewskiego.
-(2 XII) Siemowit (z
Januszem) zastawiają w Brodnicy ziemię wiską Zakonowi Krzyżackiemu (za kwotę 7000 grzywien).
1383
📖
Gdy nadeszła sobota Biała, dnia 28 miesiąca marca, panowie Królestwa zjechali się w Sieradzu, [...]. Na tym zjeździe wielu panów Królestwa spodziewało się, że Siemowit, książę mazowiecki, będzie wspólnie na króla polskiego - jak tego sobie życzyli - obrany. I w rzeczy samej, kiedy Bodzanta, arcybiskup gnieźnieński, w kościele sieradzkim w obecności całego tłumu szlachty, donośnym głosem zapytał, czy chcą mieć królem polskim Siemowita, księcia mazowieckiego, wielu obecnych krzyknęło: "Chcemy, chcemy i prosimy, aby przez was, panie arcybiskupie, był na króla polskiego koronowany!" Aliści niespodzianie, jeden ze szlachty, Jaśko z Teczyna, kasztelan wojnicki, syn Andrzeja, niegdyś wojewody krakowskiego, nakazawszy milczenie, przemówił tymi słowami: "Bracia szlachta! Nie godzi się wam tak spieszyć z wyborem władcy, winni bowiem jesteśmy dotrzymać obietnicy wierności, którą daliśmy Jadwidze, córce króla węgierskiego, Ludwika. A zatem, jeżeli na najbliższe święto Zesłania Ducha Świętego ma ona przyjechać, a będzie chciała pozostać z nami ze swym mężem i rządzić jako pani, poczekajmy do jej przybycia, i dopiero w przeciwnym razie zaczniemy myśleć o władcy dla siebie, jak to niegdyś było pomiędzy zmarłym Ludwikiem a nami ułożone i właściwymi umowami tudzież listami potwierdzone". Tę mowę jego prawie wszyscy jednogłośnie pochwalili [...] - Kronika Janka z Czarnkowa-(16-28 III) Zjazd w Sieradzu.
- Arcybiskup Bodzęta podejmuje nieudaną (wobec sprzeciwu możnych małopolskich oraz Władysława Opolczyka) próbę osadzenia na tronie polskim Siemowita.
- Władysław zostaje krótkotrwale uwięziony przez stronników Siemowita.
📖
W tymże czasie, dnia 7 wzmiankowanego miesiąca i roku, w wigilię Św. Stanisława, przybył do Krakowa Bodzanta, arcypasterz gnieźnieński, mając w swoim orszaku Siemowita, księcia mazowieckiego, o czym wszakże jego Mazowszanie i wspomniany Bartosz rozgłosili. Ponieważ zaś arcybiskup, [...] przyprowadził ze sobą około pięciuset kopijników tego księcia, więc krakowianie, obsadziwszy bramy miejskie, nie pozwolili im wejść do miasta. Dwie noce gościli oni we dworze prepozyta od Św. Floriana, który to dwór wybudował z dość dużym nakładem tenże arcybiskup, gdy był tam prepozytem. Atoli niektórzy z ziemian i mieszczan wspomnianych, przekonawszy się, że książę Siemowit ukrywa się w mieszkaniu arcybiskupa, zażądali przez posłów od arcybiskupa i owych ludzi, aby niezwłocznie od miasta odstąpili, grożąc, że w przeciwnym razie wystąpią przeciw nim zbrojnie, cokolwiek by przedsiębrali. [...]
Przyczyna zaś przybycia księcia Siemowita do Krakowa i jego ukrywania się była ta, że widząc, iż niektórzy mieszkańcy królestwa, i to prawie co najmożniejsi, nie chcą odstąpić córki króla Ludwika, o ile umowy z nimi będą zachowywane, i pragną ją mieć za swoją królową, umyślił za radą kilku życzliwych mu ziemian, porwać gwałtem ową panienkę Jadwigę, córkę królewską, w chwili, kiedy ją będą wieźli do Krakowa na koronację, i natychmiast kazać koronować siebie na króla, a ją na królową Polski. - Kronika Janka z Czarnkowa-(7 V) Siemowit przybywa pod Kraków w orszaku arcybiskupa Bodzęty (w nadziei zajęcia miasta, porwania
Jadwigi, ożenku z nią i koronacji królewskiej).
- (10 V) Wycofanie się spod Krakowa, wobec wrogiej postawy Małopolan.
-(10 V) Zjazd szlachty w Sączu.
- Jadwiga (wraz z matką Elżbietą) nie przybywa do Polski z powodu powodzi (oraz zagrożenia ze strony Siemowita).
📖
Tegoż Roku Pańskiego 1385 [1383] w dzień Św. Jana Chrzciciela książę śląski Konrad spalił Poniec i po nieprzyjacielsku go zniszczył. - Spominki gnieźnieńskie
---
[...] książę Siemowit kazał [...] zwołać całą szlachtę Królestwa Polskiego na dzień św. Wita 16 miesiąca czerwca, na zjazd do Sieradza, obiecując zlać wiele dobrodziejstw na tych, którzy się stawią i zgodzą na oddanie mu rządów Królestwa Polskiego, tym zaś, którzy nie przybędą i nie przystaną na jego wybór, groził straszliwie pożogą i spustoszeniem. Jednakże większa i poważniejsza część mieszkańców królestwa bynajmniej na to uwagi nie zwracała i pogardliwie usunęła się od uczestnictwa w tym zjeździe, za nic nie chcąc mieć tego księcia swym królem. Pomimo to, arcybiskup i część młodszej szlachty, zgromadziwszy się w kościele braci kaznodziejów, podnieśli go do góry i okrzyknęli królem, i gdyby niektórzy z nich nie odradzili, byłby on wtedy przez arcybiskupa Bodzantę i biskupów Ścibora płockiego i Mikołaja kijowskiego z zakonu kaznodziejskiego, koronowany na króla polskiego. - Kronika Janka z Czarnkowa-Ofensywa Siemowita na Kujawach i w Wielkopolsce (przy wsparciu
Konrada II oleśnickiego).
- Wojska mazowieckie niszczą Książ.
- (22 V-VI) Zajęcie Kujaw.
- (16 VI) Siemowit zwołuje zjazd szlachecki w Sieradzu.
- Arcybiskup Bodzęta i część szlachty obwołują (w kościele dominikanów) Siemowita królem polskim.
- (19 VI-VI) Nieudane oblężenie Kalisza.
- (24 VI) Wojska mazowiecko-oleśnickie zdobywają i palą warownię w Poniecu.
📖
Nareszcie panowie ziem krakowskiej i sandomierskiej, widząc, że wojska książąt Siemowita mazowieckiego i Konrada śląskiego, znajdujące się w okolicy Kalisza, tudzież inni ich ludzie z rozmaitych zamków pustoszą nieustanną grabieżą Królestwo Polskie, a nikt im żadnej przeszkody nie stawia, wysłali pisma do księcia Siemowita mazowieckiego i do arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzanty, prosząc ich, aby po otrzymaniu listów bezpieczeństwa i zakładników, przybyli do Krakowa na drugi dzień po św. Jakubie, dla wspólnego porozumienia się co do urządzenia królestwa i przywrócenia pokoju. [...] Zjechawszy się, zawarli między sobą zawieszenie broni do następnego dnia św. Michała i potwierdzili je poręką i listami. - Kronika Janka z Czarnkowa-(26 VII) Zawarcie (w Krakowie) układu rozejmowego (do 29 IX).
- (14 VIII) Siemowit nakazuje Bartoszowi z Odolanowa zakończenie oblężenia Kalisza, prowadzonego pomimo zawarcia układu rozejmowego.
-(10 VIII) Przybycie do Polski (do Starego Sącza) wojsk węgierskich pod wodzą margrabiego brandenburskiego Zygmunta Luksemburskiego.
- Niszczycielski najazd Małopolan i Węgrów na Mazowsze i Kujawy.
- (25 IX-6 X) Oblężenie Brześcia Kujawskiego.
- (6 X) Zawarcie układu rozejmowego (do 10 IV) dzięki pośrednictwu Władysława Opolczyka.
-(7 IX) Lokacja Szreńska na prawie chełmińskim.
1383/1384
-(25 III 1383/23 XI 1384) Siemowit zastawia Krzyżakom pograniczny okręg Grzebska (za 400 kop groszy praskich).
1384
-(15 X) Koronacja królewska
Jadwigi Andegaweńskiej w Krakowie.
- (21 X/) Panowie małopolscy odrzucają przedstawiony przez Siemowita projekt jego małżeństwa z Jadwigą.
-(23 XI) Siemowit otrzymuje od Krzyżaków pożyczkę w kwocie 4600 kop groszy praskich pod zastaw Zawkrza.
-(XI-XII) Najazd na ziemię łęczycką, Kujawy i ziemię dobrzyńską.
- Zdobycie Łęczycy, zamku w Raciążku, części ziemi radomskiej i dobrzyńskiej.
- (12 XII) Zawarcie (w Krakowie) układu rozejmowego, potwierdzającego wszystkie zdobycie terytorialne Siemowita.
1385
-(7 XI/12 XII) Odparcie wyprawy wojsk koronnych na ziemię łęczycką i Kujawy.
-(/12 XII) Spotkanie z
Jogaiłą (w Wilnie?).
- Siemowit wyraża gotowość do poparcia elekcji Jogaiły na tron polski, w zamian za obietnicę nadań ziem ruskich i małżeństwo z jego siostrą Aleksandrą.
-(12 XII) Układ pokojowy z
Jadwigą (zawarty w Krakowie).
- Siemowit zrzeka się roszczeń do tronu polskiego i zobowiązuje się do zwrotu wszystkich okupowanych przez siebie ziem Królestwa, w zamian za 10000 kop groszy praskich (do czasu wypłaty tej kwoty zatrzyma Brześć Kujawski wraz z okręgiem).
1386
-(II-III) Siemowit bierze udział w krakowskich uroczystościach intronizacyjnych
Jogaiły (chrzest, ślub z
Jadwigą, koronacja królewska).
1386-1387
-(jesień 1386-wiosna 1387) Udział w wyprawie chrystianizacyjnej
Władysława Jagiełły na Litwie.
1387
-(zima) Małżeństwo z Aleksandrą, córką Olgierda, wielkiego księcia litewskiego, siostrą
Władysława Jagiełły.
1387/1388
-Objęcie ziemi bełskiej (Bełz, Lubaczów, Busk i Horodło) w lenno z nadania
Władysława Jagiełły.
1388
-(12-22 IV) Udział w negocjacjach polsko-krzyżackich w Toruniu (w orszaku
Władysława Jagiełły).
1389
-(26 XII 1388/28 I 1389) Jan Kropidło, bratanek
Władysława Opolczyka zostaje nominowany arcybiskupem gnieźnieńskim przez papieża Urbana VI.
- (14 V) Objęcie biskupstwa kujawskiego przez Henryka VIII, księcia legnickiego.
- Interwencja zbrojna Siemowita (z ramienia Władysława Jagiełły) w dobrach raciąskich biskupstwa kujawskiego.
- Siemowit zostaje ekskomunikowany, a Kujawy brzeskie obłożone interdyktem.
-(14-16 V) Zjazd w Niepołomicach z
Władysławem Jagiełłą,
Jadwigą i
Władysławem Opolczykiem.
1390
-(18 III) Papież nominuje biskupem płockim (dzięki staraniom Siemowita i
Janusza) Henryka, przyrodniego brata książąt mazowieckich.
-(IV) Lenno w ziemi bełskiej zostaje uszczuplone przez
Władysława Jagiełłę o Horodło i powiat krzeszowski.
-(17 V) Ugoda z biskupem kujawskim, Henrykiem.
- Zdjęcie klątwy z Siemowita i Kujaw brzeskich.
1391
📖
Tymczasem król polski Władysław z zebranym przez siebie wojskiem, które jak wszyscy mniemali ruszyć miało na opanowanie ziemi dobrzyńskiej, zboczywszy niespodzianie pod zamek Olsztyn, dzierżony także przez nieprzyjaciela, Władysława księcia opolskiego, wysłał z innymi oddziałami Spytka z Melsztyna wojewodę krakowskiego, aby obległ inne zamki, jako to Wieluń, Ostrzeszów i Bolesławiec. Dokąd gdy Ziemowit i Janusz książęta mazowieccy z licznym nadciągnęli wojskiem, powiększyli znacznie siły Władysława króla, który już sam przez się dość liczne wiódł zastępy. Chociaż bowiem Władysław książę opolski miał za sobą Ofkę, siostrę rodzoną Ziemowita i Janusza książąt mazowieckich, ci jednakże jako lennicy Królestwa Polskiego przymuszeni byli podnieść oręż przeciw swemu powinowatemu w obronie króla i królestwa. - Kronika Jana Długosza-(IX-X) Prawdopodobny udział u boku
Władysława Jagiełły w wojnie przeciwko
Władysławowi Opolczykowi.
1392
-(XII)
Władysław Jagiełło wyłącza z lenna w ziemi bełskiej powiat hrubieszowski i podhorajski.
1394
-(1-12 III) Pobyt w Krakowie na dworze
Władysława Jagiełły.
1398
-(28 V) Siemowit potwierdza odbiór 10000 kop groszy praskich (zgodnie z układem krakowskim z 1385 roku) i wycofuje się z Brześcia Kujawskiego.
1399
-(15 I) Wykupienie Płońska i Zawkrza z rąk krzyżackich.
-Siemowit bierze udział w wyprawie na Morawy, przeciwko margrabiemu Jodokowi, sojusznikowi Zygmunta Luksemburskiego.
1400
-(27 XII) Lokacja Nowego Miasta nad Pilicą na prawie chełmińskim.
1401
-(30 XII) Siemowit zastawia (w Błoniu) ziemię wiską wraz z powiatem goniądzkim
Januszowi (za sumę 4595 kop groszy praskich) na okres 9 lat.
1402
-(29 I) Zjazd z wielkim mistrzem krzyżackim w Toruniu.
- Siemowit wykupuje ziemię wiską z rąk krzyżackich.
-Wyrok sądu polubownego w Wyszogrodzie.
- Duchowieństwo i mieszkańcy miast i wsi kościelnych zostają wyjęci spod jurysdykcji książęcej.
1404
-Udział w rokowaniach polsko-krzyżackich w Raciążu (ew. Raciążku).
1406
-Lokacja Bieżunia na prawie chełmińskim.
1407
-Uzyskanie od Krzyżaków pożyczki pod zastaw Zawkrza.
1409-1411
-(VIII 1409) Najazd krzyżacki na Mazowsze (omijający jednak władztwo Siemowita).
-Siemowit wspiera
Władysława Jagiełłę w wojnie z Zakonem Krzyżackim.
- (6 X 1409) Udział wojsk mazowieckich w odbiciu Bydgoszczy z rąk krzyżackich.
- (1410) Wysłanie oddziału zbrojnego pod dowództwem syna Siemowita.
- (15 VII 1410) Bitwa pod Grunwaldem.
- (VII 1410) Władysław Jagiełło przekazuje Siemowitowi zamki w Działdowie i Szczytnie.
- (IX 1410) Utrata Działdowa i Szczytna na rzecz Krzyżaków.
- (1 II 1411) Układ pokojowy z Krzyżakami w Toruniu.
- Objęcie ziemi zawkrzańskiej (bez potrzeby spłaty długu).
1411
-Siemowit najeżdża dobra łowickie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego.
-Przywilej lokacyjny dla miasta Buska (w ziemi bełskiej).
1412
-(15 III) Udział w pokojowym zjeździe polsko-węgierskim w Lubowli na Spiszu.
1414
-(29 VI) Wybucha wojna Polski z Zakonem Krzyżackim (tzw.
wojna głodowa).
- Oblężenie Brodnicy (przy udziale wojsk mazowieckich).
- (7 X) Rozejm w Brodnicy.
1419
-(VII) Antykrzyżacki sojusz z królem państw skandynawskich Erykiem i książętami pomorskimi.
1423
-(30 III) Udział (u boku
Władysława Jagiełły) w zjeździe z Zygmuntem Luksemburskim w Kieżmarku.
1424
-Przywilej lokacyjny dla miasta Sokala (w ziemi bełskiej).
-(27 XI) Zatwierdzenie przywilejów biskupstwa płockiego.
1425
-(VII) Zjazd w Łęczycy z
Władysławem Jagiełłą i
Januszem.
- Kanclerz Siemowita, Stanisław Pawłowski neguje zależność lenną Mazowsza od Korony.
-(XI) Siemowit wysyła synów (
Siemowita V i Kazimierza II) na spotkanie z
Władysławem Jagiełłą do Brześcia Litewskiego.
- Siemowit i Kazimierz potwierdzają stosunek wasalny łączący Mazowsze płockie z Koroną Polską.
1426
-(6? I) Śmierć Siemowita IV Młodszego w Gostyninie.