Kazimierz I Odnowiciel
(wł. Kazimierz Karol)
Był to mężczyzna wysoki, dobrze zbudowany i przystojny, z długą brodą i obfitymi włosami, czerstwy. Stale, aż do końca życia odznaczał się wielką pobożnością i chęcią odnowy kraju.
Kronika Jana Długosza
1026
📖
1026. Kazimierz zostaje oddany na naukę. - Rocznik kapituły krakowskiej
---
[Kazimierz] w pacholęcym wieku oddany został przez rodziców do klasztoru, gdzie otrzymał gruntowne wykształcenie w świętych pismach. - Kronika polska Galla Anonima-
Mieszko II wysyła Kazimierza do klasztoru na naukę.
1031
📖
Królowa Rycheza, dokonawszy rozwodu z królem mężem swoim tak z powodu nienawiści i podjudzania niejakiej nałożnicy [...] jak też ze wzgardy dla nieznośnego jednocześnie i barbarzyńskiego godnego wzgardy obrządku Słowian, przybyła do Saksonii do cesarza, przez którego została z czcią przyjęta; i on też sam nie mniej wspaniałymi darami od niej został uczczony, otrzymał od niej dwie korony, jej własną i małżonka króla [...] - Kronika klasztoru z Brauweiler-Wyjazd
Rychezy (wraz z Kazimierzem?) do Saksonii.
1032/1034
-Powrót Kazimierza do kraju (?).
1034
📖
Po śmierci więc Mieszka, który niedługo przeżył króla Bolesława, pozostał jako mały chłopaczek Kazimierz, z matką z cesarskiego rodu. Ale choć wychowywała ona syna w sposób odpowiadający jego godności i rządziła królestwem dbając o jego sławę, o ile to było możliwe dla kobiety, zdrajcy przez zawiść wypędzili ją z królestwa, zachowując jej syna na tronie dla oszukańczego pozoru. - Kronika polska Galla Anonima-(10/11 V) Śmierć
Mieszka II.
- Kazimierz przejmuje władzę.
1034/1038
-Bunt poddanych połączony z reakcją pogańską.
-(/15 VIII 1038) Ucieczka Kazimierza na Węgry.
📖
[...] niegodziwcy z obawy, by nie mścił się za krzywdy matki, powstali przeciw niemu i zmusili go do udania się na Węgry. W owym zaś czasie rządził Węgrami święty Stefan i wtedy dopiero nawracał je na wiarę [chrześcijańską] prośbą i groźbą. Z Czechami, najzawziętszymi nieprzyjaciółmi Polaków, utrzymywał przyjaźń i pokój, toteż jak długo żył, ze względu na nich nie puścił [Kazimierza] na wolność. - Kronika polska Galla Anonima- Uwięzienie Kazimierza przez króla Węgier, Stefana I Świętego.
1038
-(VI/23 VIII) Najazd księcia czeskiego Brzetysława na Polskę.
📖
[Brzetysław] wtargnął do polskiej ziemi owdowiałej po swoim księciu i nieprzyjacielsko ją napadł, i jak niezmierna burza szaleje, sroży się, wszystko zwala - tak wsie rzeziami, rabunkami, pożarami pustoszył, obronne miejsca siłą zdobywał. Wtargnąwszy zaś do ich stolicy Krakowa zniszczył [ją] zupełnie i wziął łupy; ponadto i stare skarby przez dawnych książąt w skarbcu ukryte zrabował, to jest nieskończoną ilość złota i srebra; podobnie i inne miasta ogniem spalił i aż do gruntu zniszczył. I gdy przybył do grodu Giecz, grodzianie oraz wieśniacy, którzy się tam schronili, nie czując się na siłach znieść uderzenia księcia, wyszli mu naprzeciw niosąc złotą gałązkę, co było znakiem poddania się, i pokornie prosili, aby ich w pokoju z ich trzodami i innymi przynależnościami przeniósł do Czech. - Kronika Czechów Kosmasa z Pragi
---
Wtedy to Czesi zniszczyli Gniezno i Poznań i zabrali ciało Św. Wojciecha. [...] A wspomniane miasta tak długo pozostały w opuszczeniu, że w kościele Św. Wojciecha męczennika [w Gnieźnie] i Św. Piotra apostoła [w Poznaniu] dzikie zwierzęta założyły swe legowiska. - Kronika polska Galla Anonima- Utrata Śląska na rzecz Czechów.
- Spustoszenie Krakowa (?) i Wielkopolski (m.in. Gniezna, Poznania, Giecza) przez siły czeskie.
- Brzetysław wywozi relikwie Św. Wojciecha, arcybiskupa Radzima Gaudentego i Pięciu Braci Męczenników do Czech.
📖
Gdy zaś [Stefan] zszedł z tego świata, tron węgierski objął Piotr Wenecjanin [...] Piotr ów, proszony również przez Czechów, by Kazimierza nie puszczał, jeżeli chce zachować z nimi przyjaźń odziedziczoną po przodkach, miał odpowiedzieć z królewską godnością: "Jeśliby jakie stare prawo przepisywało, że król Węgier ma być strażnikiem więziennym u króla czeskiego, uczynię, czego żądacie". A odpowiedziawszy tak z oburzeniem poselstwu Czechów i mało wagi przywiązując do ich przyjaźni lub nieprzyjaźni, dał Kazimierzowi sto koni i tyluż rycerzy, którzy za nim poszli, i z honorami wypuścił go, zaopatrzywszy w oręż i szaty, i nie wzbraniał mu udać się, dokądkolwiek by zechciał. Kazimierz zaś, podziękowawszy mu za to, ruszył w drogę i niebawem dotarł do ziemi niemieckiej, gdzie przez pewien czas - nie wiem jak długi - bawił u matki i u cesarza, lecz pozyskał tam uznanie w czynach rycerskich jako nieulękły rycerz. - Kronika polska Galla Anonima-(15 VIII) Śmierć Stefana I Świętego.
- Na tron węgierski wstępuje Piotr I Orseolo (Wenecjanin).
- Uwolnienie Kazimierza.
- (jesień) Kazimierz otrzymuje militarne wsparcie od Węgrów (100 zbrojnych) i wyrusza do Saksonii na dwór cesarski.
1039
-Powrót Kazimierza do Polski ze zbrojnym poparciem króla niemieckiego i Węgrów (łącznie 500 zbrojnych).
- Tymczasową siedzibą książęcą zotaje Lubusz nad Odrą (albo Kruszwica, albo Kalisz).
ok. 1040
-Opanowanie Wielkopolski i ziemi krakowskiej przez wojska Kazimierza.
- Kazimierz obiera Kraków na swoją siedzibę.
ok. 1041
📖
[...] wydał Jarosław siostrę swoją za Kazimierza, i dał Kazimierz za wiano ludzi ośmiuset, których był zabrał w niewolę Bolesław [Chrobry], zwyciężywszy Jarosława. - Powieść Minionych Lat-Małżeństwo z Dobroniegą Marią, córką Włodzimierza I Wielkiego, wielkiego księcia kijowskiego.
- Zawarcie antymazowieckiego przymierza z Jarosławem Mądrym, wielkim księciem kijowskim.
1041
📖
[1041] Roku 6549. Poszedł Jarosław na Mazowszan, w łodziach. - Powieść Minionych Lat-Wyprawa Jarosława Mądrego przeciwko
Miecławowi (być może przy udziale Kazimierza).
-(jesień) Król niemiecki Henryk III (na zjeździe z Brzetysławem czeskim w Ratyzbonie) uznaje za posiadłość czeską dwa okręgi polskie (prawdopodobnie chodzi o górną i dolną część Śląska, przedzielone przesieką).
ok. 1041/1045
-Kazimierz udziela gościny Andrzejowi, Beli i Lewencie, książętom węgierskim.
1042
📖
Posłańcy księcia polskiego zostali odprawieni wraz z wieloma ich darami i nie uzyskali widzenia za to, że nie chciał przyjść na wezwanie. - Roczniki altajskie-(XII) Król Henryk III odsyła poselstwo polskie (wraz z darami), wobec osobistego niestawienictwa Kazimierza w Goslarze.
1043
📖
[Kazimierz] wysłał za to poselstwo ponowne z usprawiedliwieniem, że nie mógł przyjść, przysięgą to potwierdzając. Tym zyskał królewską łaskę, którą mu przywrócono. - Roczniki altajskie-(II) Powtórne poselstwo polskie do króla Henryka III.
- Posłowie pod przysięgą stwierdzają ważność powodów niestawiennictwa Kazimierza w Goslarze.
- Kazimierz odzyskuje utraconą łaskę królewską.
📖
[1043] W roku 6551. [...] I w tym roku krzywdził Miecław Kazimierza. I chodzi Jarosław dwukrotnie na Mazowszan w łodziach [...] - I latopis sofijski-Wyprawy Jarosława Mądrego przeciwko Miecławowi (prawdopodobnie przy współudziale Kazimierza) (?).
1046
-(24 VI) Zjazd w Merseburgu z królem niemieckim Henrykiem III, Brzetysławem czeskim i Siemomysłem, księciem (zachodnio?)pomorskim.
- (29 VI) Henryk III godzi (w Miśni) skłóconych książąt (Kazimierza z Siemomysłem, albo Kazimierza z Brzetysławem).
po 1046
-Kraków zostaje siedzibą (tymczasową?) arcybiskupa (krakowskiego?) Arona.
1047
-Wojna z
Miecławem.
📖
Kazimierz [...] zebrał nieliczną wprawdzie, lecz zaprawioną w walkach garść wojowników i stoczył zbrojnie bitwę, w której Miecław poległ, a on tryumfalnie zdobył zwycięstwo, pokój i cały kraj. Miała tam nastąpić ogromna rzeź Mazowszan, jak na to dotychczas wskazuje miejsce walki i urwisty brzeg rzeki. [...]
Wygrawszy zatem chlubnie tę bitwę, Kazimierz z nieliczną garstką pospieszył bez wahania, by zajść drogę wojsku Pomorzan, które przybywało na pomoc Miecławowi. Uprzednio bowiem doniesiono mu o tym i z góry wiedział, że przybywają na pomoc [jego] wrogom [...] Tym razem bowiem Pomorzanie wyprowadzili do boju cztery legiony rycerzy, Kazimierzowe zaś rycerstwo nie stanowiło nawet połowy jednego [legionu]. [...] [Kazimierz] z pomocą Bożą rozpoczął walkę i wielkie odniósł zwycięstwo. - Kronika polska Galla Anonima
---
[1047] Roku 6555. Jarosław poszedł na Mazowszan, i zwyciężył ich, i kniazia ich zabił, Mojsława, i poddał ich Kazimierzowi. - Powieść Minionych Lat- Rozbicie wojsk Miecława przez siły polsko-ruskie w bitwie nad rzeką (Bugiem?).
- Zwycięstwo nad Pomorzanami idącymi z odsieczą Miecławowi.
- Opanowanie Mazowsza.
- Zajęcie wschodniego Mazowsza (z Brześciem i Drohiczynem) przez Jarosława Mądrego.
- Kazimierz opanowuje Pomorze Wschodnie.
1050
-Kazimierz wyprawia się na Śląsk i przyłącza go do swego władztwa.
- (22 IX) Brzetysław czeski oskarża Kazimierza przed cesarzem Henrykiem III i żąda zbrojnej interwencji przeciwko Kazimierzowi.
-(25 XI) Zjazd w Goslarze z cesarzem Henrykiem III.
- Kazimierz obiecuje cesarzowi naprawienie wszystkich poczynionych szkód i zażegnuje groźbę interwencji niemieckiej.
1051
📖
Roku Pańskiego 1051 został wyświęcony Hieronim pierwszy biskup wrocławski i umiera w roku 1062. - Katalog biskupów wrocławskich, tzw. "głogowski"-Restytuowanie biskupstwa we Wrocławiu.
- Kazimierz mianuje Hieronima pierwszym biskupem odnowionej diecezji śląskiej.
-Udzielenie wsparcia cesarzowi niemieckiemu w (nieudanej) wyprawie przeciwko Andrzejowi I węgierskiemu.
- Udział oddziałów polskich w bitwie o most nad Rabanicą (Repczą).
1054
📖
Na Zielone Święta, które cesarz obchodził w Kwedlinburgu, przybyli do niego książęta czeski i polski, a po długim naradach pomiędzy sobą, w pokoju powrócili do [swych] domów. - Roczniki altajskie
---
Gród Wrocław i inne grody oddane zostały Polakom przez księcia Brzetysława pod tym warunkiem, że tak jemu, jak jego spadkobiercom będą płacić rocznie pięćset grzywien srebra i trzydzieści złota. - Kronika Czechów Kosmasa z Pragi-(22 V) Zjazd w Kwedlinburgu.
- Uznanie przynależności Śląska do Polski za cenę corocznego trybutu na rzecz Czech (w wysokości 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota).
1058
-(19 III) Śmierć Kazimierza I Odnowiciela w Poznaniu.
