władcy dzielnicowiPiastowie cieszyńscyPrzemysław I Noszak

Przemysław I Noszak (cieszyński)

Mąż roztropny, sprawny i poważny.
Kronika Jana Długosza
rodzice ⇒ drzewo genealogiczne
Kazimierz I cieszyńskiEufemia (Ofka), córka Trojdena I czerskiego
życie
1332/1336 - 23 V 1410 (Cieszyn)
małżeństwa
  1. 1360/63 - 1374: Elżbieta, córka Bolesława kozielsko-bytomskiego
potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne
  1. Przemysław (1362/70 - 1 I 1406)
    Bolesław (1363/73 - 6 V 1431)
    Anna (1376/80 - 3 VII 1403/13 XI 1420)
    Małgorzata (ok. 1370 - 27 VI 1416)
panowanie
1358-1359: Bytom, Cieszyn, Siewierz, Toszek
1359-1368: 1/2 Bytomia, Cieszyn, Toszek
1368-1383: 1/2 Bytomia, Cieszyn, Siewierz, Toszek
1378-1382: Żory (książę zastawny)
1383-1384: 1/2 Bytomia, Cieszyn, Siewierz, Strzelin, Toszek
1397-1401: Gorzów Śląski, Lubliniec, Olesno (książę zastawny)
1384-1404: 1/2 Bytomia, Cieszyn, 1/2 Głogowa, Siewierz, Strzelin, 1/2 Ścinawy, Toszek
1404-1405: 1/2 Bytomia, Cieszyn, Siewierz, Strzelin, Toszek
1405-1406: 1/2 Bytomia, Cieszyn, Siewierz, Strzelin
1406-1407: 1/2 Bytomia, Cieszyn, 1/2 Głogowa, Siewierz, Strzelin, 1/2 Ścinawy
1407-1410: 1/2 Bytomia, Cieszyn, 1/2 Głogowa, Oświęcim, Siewierz, Strzelin, 1/2 Ścinawy

1355

-(5 IV/) Śmierć Bolesława kozielsko-bytomskiego.
📖
My Konrad oleśnicki i Kazimierz cieszyński książęta [...] z jednej i my Bolko niemodliński, Bolko opolski i Jan oświęcimski [...] książęta z drugiej strony, czynimy wiadomym niniejszym pismem, że [...] Karol cesarz rzymski [...] i król Czech [...] prawowicie roztacza nad nami i innymi książętami władzę według polskiego zwyczaju. Będzie miał pełne i skuteczne prawo co do księstwa bytomskiego i kozielskiego [...] i te księstwa [niech przejdą] do tegoż króla Czech i pana naszego z powodu śmierci najjaśniejszych książąt bytomskich i kozielskich - ojca i syna, którzy księstwa te, jak wiadomo, otrzymali w lenno. [...]
Niniejsze pismo poświadczamy naszymi pieczęciami. Wydane w Pradze Roku Pańskiego 1355, w najbliższą sobotę po dniu świętego Wacława. - dokument rezygnacji z praw do spadku po Bolesławie kozielsko-bytomskim z roku 1355
---
[...] Karol IV [...] cesarz rzymski [...] i król Czech czynimy wiadomym wszystkim obecnym, że gdyby powstała kiedyś jakaś wątpliwość co do księstw kozielskiego i bytomskiego oraz grodów Toszka i Pyskowic [...] między Najjaśniejszymi Konradem oleśnickim i Kazimierzem cieszyńskim z jednej a Bolkiem opolskim, Bolkiem niemodlińskim, Albertem strzeleckim i Janem oświęcimskim z drugiej strony - książętami Korony naszej Królestwa Czech, na usilną prośbę ze wspomnianych stron do nas w naszym grodzie praskim [...] rozważyliśmy z wielką uwagą, za radą książąt wspomnianej Korony i dostojników zasiadających przy nas wydaliśmy orzeczenie sądowe i wyrok, że wspomniani książęta oleśnicki i cieszyński mają władzę nad księstwami kozielskim i bytomskim oraz grodami Toszkiem i Pyskowicami wraz z okolicami [tychże grodów], w ten sposób jak [określono] w okazanych przez nich przywilejach wobec [naszego] sądu. Wyraźnie zaznaczamy, to że tymże książętom oleśnickim i cieszyńskim przynależą wszystkie te prawa, które należały się niedawno zmarłemu Najjaśniejszemu Księciu Bolkowi kozielskiemu. [...] Dane w Pradze Roku Pańskiego 1355 [...], czwartego dnia non październikowych, w roku dziewiątym [panowania w Czechach], pierwszym panowania jako cesarz. - dokument Karola IV Luksemburskiego z roku 1355
-(21 VII) Przemysław wraz z ojcem Kazimierzem przebywa u boku cesarza Karola IV Luksemburskiego w Ratyzbonie.
-(jesień) Wyjazd na dwór cesarski do Norymbergi.-Wykupienie Koźla od Mikołaja opawskiego (za cenę 4000 grzywien).

1355/1356

-Przemysław wraz z ojcem Kazimierzem zostają opiekunami córek Bolesława kozielsko-bytomskiego.

1356

-(IV-V) Udział w zjeździe w Pradze z Karolem IV Luksemburskim.
-(29 VII) Podział księstwa kozielsko-bytomskiego z Konradem oleśnickim.

1357

-Przemysław uczestniczy w podróży królowej węgierskiej Elżbiety Łokietkówny po niemieckich sanktuariach.
-(IV) Udział w wyprawie wojennej cesarza Karola IV Luksemburskiego przeciwko książętom dolnobawarskim, Albrechtowi i Stefanowi.
-(8 XII) Podział księstwa kozielsko-bytomskiego z Konradem oleśnickim.

1357-1361

-Przemysław sprawuje urząd sędziego sądu nadwornego Karola IV Luksemburskiego.

1358

-(3 I) Karol IV Luksemburski zatwierdza podział spadku po Bolesławie kozielsko-bytomskim.
-(24 II/) Śmierć ojca Kazimierza I cieszyńskiego.-(1 VII) Konrad odkupuje od księżnej Beatryczy (siostry Bolesława kozielsko-bytomskiego) jej prawa do Bytomia za 3000 grzywien.-(11 VIII) Księżna Ludgarda (matka Bolesława kozielsko-bytomskiego) przekazuje Konradowi wójtostwo w Bytomiu obejmujące całe miasto.
-(XII) Przemysław (działając w imieniu księżnej Elżbiety, córki Bolesława kozielsko-bytomskiego) wyraża gotowość do oddania sprawy Bytomia pod sąd rozjemczy.
-(27 XII) Zjazd książąt śląskich z cesarzem Karolem IV Luksemburskim we Wrocławiu.

1359

-Podział Bytomia pomiędzy Przemysława i Konrada (porozumienie zawarto dzięki mediacji Wacława legnickiego i Ludwika brzeskiego).-(16 IV) Sprzedaż ziemi siewierskiej Bolkowi Małemu (za cenę 2300 grzywien).

1360/1363

-Małżeństwo z Elżbietą, córką Bolesława kozielsko-bytomskiego.

1361

-(11 IV) Udział w uroczystościach chrzcielnych syna cesarskiego, Wacława Luksemburskiego w Norymberdze.

1363

-(15 VI) Udział w koronacji małoletniego Wacława (IV) Luksemburskiego na króla Czech.

1365

-Udział w wyprawie Karola IV Luksemburskiego do Awinionu.

1366-1369

-Spór z Konradem II oleśnickim o podział księstwa bytomskiego.

1368

-(28 VII) Śmierć Bolka Małego.

1368-1369

-Udział w wyprawie Karola IV Luksemburskiego do Włoch.

1369

-(1-13 IV) Zjazd z Kazimierzem Wielkim, Siemowitem III, Kazimierzem IV słupskim, Henrykiem VI Starszym i Wacławem niemodlińskim w Płocku, a następnie w Łowiczu.

1371-1376

-Przemysław sprawuje urząd sędziego sądu nadwornego Karola IV Luksemburskiego.

1372

-(II-III) Udział w rokowaniach czesko-węgierskich (w roli pośrednika strony czeskiej) dotyczących małżeństwa Zygmunta Luksemburskiego z jedną z córek Ludwika.
-Układem z Janem II, księciem oświęcimskim.

1373

-Spór graniczny z Konradem II oleśnickim (zażegnany dzięki mediacji Ludwika I brzeskiego).

1374

-Przemysław przenosi Cieszyn z prawa lwóweckiego na prawo magdeburskie (Wrocław w miejsce Lwówka Śląskiego staje się ośrodkiem odwoławczym).
-Śmierć Elżbiety.

1375/1376

-(1 VI 1375/8 XI 1376) Śmierć Jana II, księcia oświęcimskiego.

1378

-Jan I opawsko-raciborski zastawia u Przemysława Żory (wraz z Palowicami).
-Przemysław zostaje mianowany głównym doradcą (w radzie królewskiej) Wacława IV Luksemburskiego.

1380

-Misja dyplomatyczna w Paryżu (próba utrzymania zagrożonego sojuszu czesko-francuskiego).

1380-1389

-Przemysław sprawuje urząd sędziego sądu nadwornego króla niemieckiego Wacława IV Luksemburskiego.

1381

-(1 II) Sejm Rzeszy w Norymberdze zatwierdza projekt małżeństwa Anny Luksemburskiej, siostry Wacława IV z królem angielskim, Ryszardem II.

1382

-Zwrot zastawionej ziemi żorskiej.

ok. 1382

-Wacław IV mianuje Przemysława wikariuszem króla rzymskiego na kraje niemieckie (odpowiedzialnym za pacyfikację napiętej atmosfery w Rzeszy).

1384

-Objęcie w lenno części księstwa głogowskiego (z połową Głogowa i Ścinawy) z nadania Wacława IV.

1385

-(14 XI) Porozumienie z Bolkiem III ziębickim (zawarte w Oleśnicy).

1386

-Przemysław obejmuje funkcję gubernatora Czech (z związku z nieobecnością Wacława IV w Pradze).

1389

-(8 I) Zjazd książąt śląskich (w Hotzenplotz) z margrabią Jodokiem z Moraw i biskupem ołomunieckim Mikołajem w sprawie zwalczania przestępczości na pograniczu śląsko-morawskim.

przed 1390

-Przemysław dopuszcza syna Bolesława do współrządów w księstwie cieszyńskim.

1394

-(17-21 VI) Przemysław przebywa w Krakowie (i Mogile) u Władysława Jagiełły.

1396

-Przemysław wycofuje się z rady królewskiej (w związku z postępującą podagrą, uniemożliwiającą chodzenie).

1397

-(12 VI) Zjazd książąt śląskich z Władysławem Jagiełłą w Łubnicach.-(21 X) Układ (zawarty w Bytomiu) ze Spytkiem z Melsztyna, wojewodą krakowskim.

1397-1399

-Wojna pomiędzy margrabią brandenburskim Jodokiem i jego bratem Prokopem, margrabią morawskim.

1399

-Udział w roli mediatora (wspólnie z Rupertem legnickim) w sporze książąt opolskich z biskupem lubuskim, Janem Borschnitz.

1401

-(/17 VIII) Przemysław zwraca zastaw w postaci ziemi oleskiej, lublinieckiej i gorzowskiej.

1402

-(17 VII) Zjazd książąt śląskich we Wrocławiu.

1404

-Wyznaczenie synowi Przemysławowi Młodszemu części księstwa głogowskiego (z połową Głogowa i Ścinawy).

1405

-(19 VIII/) Śmierć Jana III oświęcimskiego.-Nadanie Przemysławowi Młodszemu ziemi toszeckiej.

1406

-(1 I) Śmierć Przemysława Młodszego.-(26 XI) Przemysław uczestniczy (w roli rozjemcy) w obradach sądu polubownego w Grodkowie, rozpatrującego spór księżnej-wdowy opolskiej Eufemii z bratankami.

1406-1407

-Konflikt z synem Bolesławem.

1410

-Udział (w roli mediatora) w nieudanych pertraktacjach pokojowych polsko-krzyżackich.
📖
Dnia dwudziestego trzeciego miesiąca maja, Przemysław Starszy książę cieszyński, który, że dla słabości podagrycznej przez lat trzydzieści noszono go ciągle w lektyce, nazywany był Noszakiem, po wielu podjętych trudach w celu pojednania trwałym związkiem sojuszu króla Władysława z Krzyżakami, wróciwszy z Prus, umarł w Cieszynie, i w klasztorze tamtejszym braci kaznodziejskiego zakonu pochowany został. - Kronika Jana Długosza
-(23 V) Śmierć Przemysława I Noszaka w Cieszynie.
źródła:literatura:ilustracje:
POCZET.COM (treść i kod strony) jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Serwis wpisany został do rejestru dzienników i czasopism prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod poz. Pr 2428.
partnerzy: ApisVideoŻegluga śródlądowaWydawnictwo Avalon
do góry