Mikołaj I opolski
[...] książę Mikołaj, pan opolski, był wierny i dobry.
Roczniki głogowskie
| rodzice ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
| Bolesław IV, książę opolski | Małgorzata, prawdopodobnie hrabianka Gorycji |
| życie |
|---|
| ok.1420/1424 - 3 VII 1476 |
| małżeństwa |
|---|
- ⚭ 1442 - 1476: Magdalena, córka Ludwika II legnicko-brzeskiego
|
| potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
- Małgorzata (Machna) (1442/50 - 1468/26 IV 1472)
Elżbieta (1422/52 - 29 VIII 1507)
Ludwik (ok.1450 - 23 V 1475/4 IX 1476)
Jan (ok.1460 - 27 III 1532)
Magdalena (1463/65 - V 1501)
Mikołaj (po 1450 - 27 VI 1497)
Katarzyna (? - 26 VIII 1507)
Elekta (? - 1507?)- tylko Jan Długosz w swej kronice wspomniał o pięciu córkach Mikołaja; dopiero T. Pietsch, XX-wieczny niemiecki historyk, na podstawie niedostępnych obecnie źródeł ustalił jej imię i fakt, iż była klaryską wrocławską
Bernard (? - przed 27 I 1477)
Bolesław (? - przed 27 I 1477)
|
| panowanie |
|---|
1437-1439: Opole (współrządy)
1439-1443: Opole
1443-1450: Brzeg (form. książę zastawny), Opole
1450-1460: Brzeg (książę zastawny), Byczyna, Kluczbork, Opole
1460-1463: Brzeg (książę zastawny), Byczyna, Głogówek, Kluczbork, Niemodlin, Olesno, Opole, Prudnik, Strzelce, Ujazd
1463-1476: Brzeg (książę zastawny), Byczyna, Głogówek, Kluczbork, Niemodlin, Olesno, Opole, Prudnik, Strzelce |
1437
-(6 V) Śmierć ojca Bolesława IV, księcia opolskiego.
- Mikołaj wraz z bratem Janem obejmują wspólne rządy w dzielnicy opolskiej.
1438
-(20 IX-XI)
Władysław III wyprawia się do Czech w celu intronizacji
Kazimierza Jagiellończyka.
- Zobowiązanie się książąt oświęcimskich (2 X): Wacława, Przemysława i Jana, książąt opolskich (6 X): Bolesława, Bernarda, Jana i Mikołaja oraz Wacława II Przemyślidy, księcia opawsko-raciborskiego (18 X) do złożenia hołdu Kazimierzowi po jego koronacji na króla czeskiego.
-(3 XII) Wobec zwycięstwa Habsburgów z Jagiellonami w walce o tron czeski, Mikołaj składa (we Wrocławiu) hołd lenny nowo obranemu królowi czeskiemu, Albrechtowi Habsburgowi.
1439
-(5 IX) Śmierć (bezpotomna) brata Jana.
- Mikołaj obejmuje samodzielną władzę w księstwie opolskim.
1442
-(I/2 II) Małżeństwo z Magdaleną, córką
Ludwika II legnicko-brzeskiego.
- (18 II 1443) Mikołaj formalnie uzyskuje (jako zastaw za posag żony) Brzeg wraz z okręgiem.
- (1443) Siostrzeńcy (i jednocześnie bratankowie żony Magdaleny) Jan I lubiński i Henryk X chojnowski wysuwają pretensje do księstwa brzeskiego i zobowiązują się do spłaty kwoty 10000 kóp groszy praskich (posagu Magdaleny).
1449/1450
-Stryj
Bernard niemodliński rezygnuje na rzecz Mikołaja ze swych praw do połowy księstwa opolskiego.
1450
-(11 IV) Zawarcie układu z siostrzeńcami
Janem I lubińskim i Henrykiem X chojnowskim.
- Mikołaj obejmuje władzę w księstwie brzeskim (jako książę zastawny).
-Przejęcie Kluczborka i Byczyny (wraz z okręgami) z rąk stryja
Bernarda.
1453
📖
Z książętami Bolesławem [V] opolskim i Przemysławem toszeckim, od których przybyli posłowie z prośbą o pokój, zawarto rozejm na lat dziesięć. Nie życzyli sobie bowiem Polacy wojny nawet z najsłabszym nieprzyjacielem, póki króla widzieli jeszcze chwiejącym się i nieustalonym w swoim sposobie myślenia. - Kronika Jana Długosza-(24 VI-3 VII) Zjazd w Piotrkowie.
1460
📖
Dnia dwudziestego dziewiątego maja, Bolesław książę opolski, [...] zmarł w Głogowie Małym i w kościele kolegiackim głogóweckim [...] pochowany został. [...] Nastąpił po nim na stolicę księstwa brat jego rodzony Mikołaj, mąż skromny i uczciwy. Ale zaraz doznał napaści od Janusza, niegdyś księcia oświęcimskiego, który rościł sobie, acz niesłusznie, prawo do księstwa opolskiego po swojej babce. Zapłaciwszy dopiero tysiąc czerwonych złotych, stosownie do wyroku sądu polubownego, odzyskał pokój, ale z wielką szkodą, spalił mu bowiem nieprzyjaciel przeszło dwieście wiosek.
Upominał się i Jerzy król czeski o księstwo opolskie, jakoby lennym prawem na niego spadające. Lecz odstąpił potem od swego żądania, zaspokojony połową miasta Opawy i wsi do niego należących, które Bolesław książę opolski kupił był za czterdzieści tysięcy czerwonych złotych, tudzież ustąpieniem mu przez Mikołaja księcia opolskiego zamku i miasta Ziegenholtz, i darowizną kilku mis szczerozłotych. - Kronika Jana Długosza-(29 V) Śmierć brata
Bolesława V Wołoszka.
- Jan IV gliwicki najeżdża na ziemię strzelecką, aby nie dopuścić do przejęcia przez Mikołaja ziem po Bolesławie V i wymusić zwrot długów Ludwika II legnicko-brzeskiego.
- (16 VIII) Zdobycie Leśnicy przez Jana.
- (6 X) Wojska Mikołaja odbijają Leśnicę.
- (19 X) Układ pokojowy z Janem IV.
- Jan obiecuje zwrot wszystkich zagarniętych ziem w zamian za 1700 florenów.
- (16 VIII) Król czeski Jerzy z Podiebradów zaświadcza, iż nie będzie negował prawa Mikołaja do spadku po bracie na terenie księstwa opolskiego, w zamian za rezygnację Mikołaja z pretensji do księstwa opawskiego, zamku Edelstein, Bilovec i Zlaté Hory.
- Mikołaj włącza Głogówek, Krapkowice, Lubliniec, Niemodlin, Olesno, Prudnik, Strzelce i Ujazd do swojego władztwa.
1463
-Przekazanie wiana w postaci Ujazdu (wraz z okręgiem) córce Małgorzacie (Machnie).
1463-1464
-Spór z
Henrykiem IX Starszym.
- (26 X 1463) Henryk uzyskuje od króla czeskiego Jerzego z Podiebradów zatwierdzenie wyroku z roku 1417 (unieważnionego w roku 1435!) w sprawie zwrotu ziemi opolskiej książętom głogowskim.
- (29 IV 1464) W zamian za rezygnację Henryka z praw do księstwa opolskiego (należnych mu po dziadku Władysławie Opolczyku), Mikołaj zobowiązuje się do wypłaty 14000 złotych węgierskich.
1465
-(9 I) Mikołaj zostaje ekskomunikowany z powodu zagarnięcia ziem należących do Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą.
1466
-Biskup wrocławski Jodok z Rożemberku wykupuje z zastawu zamek w Ujeździe.
1467
📖
Gdy się zbliżał dzień Św. Łucji, posłowie królewscy, [...] przybyli do Wrocławia i wobec biskupów, książąt, panów i innych katolików, jako to, [...] Henryka głogowskiego i Baltazara żagańskiego, książąt [...] i innych panów czeskich, morawskich, śląskich i łużyckich, powtórzyli swoje zlecenia poselskie, wyłożone poprzednio w Iławie. Wszyscy zgodnymi głosy nalegali przez dni kilka na rzeczonych posłów, ażeby w imieniu swego króla przyjęli koronę czeską, albo przynajmniej upewnili ich o jej przyjęciu i dopomogli katolikom do uzyskania królestwa [...]
Posłowie królewscy odpowiedzieli na wszystko z wielkim umiarkowaniem, przedkładając słuszne powody, dla których Królestwa Czeskiego przyjąć nie mógł. - Kronika Jana Długosza-(XII) Zjazd stanów śląskich we Wrocławiu.
po 1467
-(20 I 1468/) Zakończenie sporu z Krzyżowcami z Czerwoną Gwiazdą (dzięki mediacji biskupa wrocławskiego, Rudolfa von Rüdesheim).
- W zamian za zdjęcie kar kościelnych, Mikołaj zwraca zakonnikom zagarnięcie uprzednio majątki.
1468/1472
-(1468/26 IV 1472) Śmierć Małgorzaty (Machny), córki Mikołaja, żony
Przemysława toszeckiego.
- Konflikt z Przemysławem o Łabędy k. Gliwic, posag Małgorzaty (Machny).
- Powrót Łabędów do władztwa Mikołaja.
1469
-(8 VI) Złożenie (we Wrocławiu) hołdu lennego (anty)królowi czeskiemu Maciejowi Korwinowi.
- Odwetowy najazd oddziału dowodzonego przez Wańka Wilczka (poddanego Jerzego z Podiebradów) na Leśnicę.
1473
-Udział w (zorganizowanej z inicjatywy króla Macieja Korwina) zbrojnej wyprawie przeciwko Wacławowi III, księciu rybnickiemu, stronnikowi Jagiellonów.
- Zdobycie Rybnika przez koalicjantów.
1474
📖
W roku Pańskim 1474, około dnia Św. Michała, mianowicie w dniu [translacji] Św. Stanisława, król Polski Kazimierz z wielkimi siłami wkroczył na Śląsk koło grodów Opola i Brzegu, gdzie porwaniami i pożarami wyrządził wielkie szkody, a także zajął gród Kluczbork. Później podążył pod Oławę, pod którą rozbił obóz i także wyrządzał wielkie szkody. W przeddzień Św. Łukasza Ewangelisty intruz król Władysław, syn króla Kazimierza, przybył z Czech i wkroczył na Śląsk we wspomnianym dniu i obrócił w popiół gród Ząbkowice i inne grody i liczne wsie. I przybył do swego ojca pod gród Strzelin w dniu Seweryna biskupa. Znaleźli tam wiele pociechy i wyrządzili Ślązakom liczne szkody. - Roczniki głogowskie
---
Naprzód więc posławszy do ziemi opolskiej wypowiednie listy, a wnet zdobywszy orężem miasta Kluczbork i Byczynę, i obsadziwszy w nich swoje załogi, począł księcia opolskiego Mikołaja i resztę jego kraju ogniem, mieczem i wszelkimi wojennymi trapić klęskami, za to, iż ten wielu kupcom polskim pozabierał świeżo znaczne stada wołów, a mimo słane do siebie nakazy, wrócić ich nie chciał. [...] Szedł więc Kazimierz król Polski z wojskiem, niszcząć wszystko dokoła ogniem i żelazem.
[...] nareszcie ruszono pod miasto Opole, które chociaż z łatwością mogło być zdobyte, wszelako król Kazimierz, nie chcąc narażać swego wojska na stratę, i oszczędzając go do stoczenia walnej i stanowczej bitwy, nie kazał uderzać na miasto. Stąd ruszywszy obozem, podstąpił pod miasta Brzeg i Oławę, ale ich nie dobywał. - Kronika Jana Długosza-(27 IX) Wojska polskie wkraczają na Śląsk.
- Mikołaj udaje się do Wrocławia, na dwór Macieja Korwina.
- Księstwo opolskie zostaje spustoszone przez najeźdźców.
- Udana obrona oblężonego Opola.
📖
Lepiej się powiodło mieszczanom kłobuckim i wieśniakom okolicznym, którzy na wdzierający się do miasta Kłobucka lud zbrojny Mikołaja księcia opolskiego uderzywszy, pobili go na głowę i odparli. - Kronika Jana Długosza-Wojska Mikołaja biorą udział w najeździe na pograniczne ziemie Królestwa Polskiego (ziemię wieluńską).
- Nieudana próba zdobycia Kłobucka przez oddziały opolskie.
1476
📖
Roku Pańskiego 1476, latem, zmarł znakomity książę i pan opolski, książę Mikołaj, stary i bogaty. - Roczniki głogowskie-(3 VII) Śmierć Mikołaja I opolskiego.
