Św. Kazimierz Jagiellończyk

Książę zdumiewającej cnoty i mądrości, tudzież wiedzy nadzwyczajnej, którymi to przymiotami wielu ludów serca do miłości ku sobie przyciągnął.
relacja biskupa przemyskiego Jana z Targowiska

rodzice ⇒ drzewo genealogiczne
Kazimierz IV Jagiellończyk	Elżbieta, córka Albrechta Habsburga, króla rzymskiego, czeskiego i węgierskiego
narodziny chrzest śmierć
3 X 1458🕕ok. 06:00 Kraków 5 XI 1458 Kraków 4 III 1484 Grodno
panowanie
1481-1483: (namiestnik Kazimierza IV Jagiellończyka w Koronie)

1467

-(1 X) Kazimierz (wraz z braćmi) rozpoczyna edukację pod kierunkiem kanonika krakowskiego Jana Długosza.

1471

-(IX) Przybywa poselstwo węgierskie ofiarujące koronę Kazimierzowi.
-(20 IX) Kazimierz oficjalnie wypowiada wojnę królowi węgierskiemu, Maciejowi Korwinowi.
-(X) Kazimierz Jagiellończyk organizuje wyprawę na Węgry (w celu intronizacji syna Kazimierza).

Nieudana próba usunięcia Macieja Korwina z Węgier.
- Kazimierz opuszcza obóz wojsk polskich i wyjeżdża do Nitry (26 XII), a następnie powraca do Małopolski (XII/I).
Odwetowy najazd węgierski na Małopolskę.

1472-1474

-Edukacja pod kierunkiem Kallimacha, wybitnego włoskiego humanisty.

1476

-(25 IV) Kazimierz bierze udział w zjeździe w Malborku.

1478

-(I) Sejm w Piotrkowie.
-(III) Sejm litewski w Brześciu.

Szlachta litewska żąda powierzenia zarządu Wielkiego Księstwa Litewskiego jednemu z synów Kazimierza Jagiellończyka.

1481

-(15 IV) Udaremnienie przez Kazimierza Jagiellończyka spisku opozycji antyjagiellońskiej na Litwie (zmierzającego do królobójstwa).
-Kazimierz obejmuje stanowisko namiestnika królewskiego w Koronie (z siedzibą w Radomiu).

1483

-(wiosna) Kazimierz zostaje odwołany ze stanowiska namiestnika i wyjeżdża na Litwę, na dwór wileński (z powodu pogorszenia stanu zdrowia).
-(25 IV) Śmierć podkanclerzego Andrzeja Oporowskiego.

Kazimierz, z nadania ojca, przejmuje wykonywanie obowiązków podkanclerzego.

1484

-(4 III) Śmierć Kazimierza w Grodnie.

1602

-(7 XI) Kanonizacja Kazimierza przez papieża Klemensa VIII.

Św. Kazimierz - portret z katedry wileńskiej

'Święty Kazimierz - królewicz polski' Jana Matejki

'Św. Kazimierz z Długoszem' Adriana Głębockiego

heraldyka:

"Słupy Giedymina" - herb Jagiellonów (Giedyminowiczów)

ciekawostka:

Latem roku 1518 wojska moskiewskie wkroczyły na Litwę i rozpoczęły oblężenie ważnej twierdzy w Połocku. Odsiecz prowadzona przez Olbrachta Gasztołda i Jana Boratyńskiego utknęła nad rzeką Dźwiną bezskutecznie poszukując dogodnego przejścia na drugi brzeg. Legenda głosi, iż Polakom ukazać się miał sam królewicz Kazimierz (na pięknym koniu, w ognistej zbroi), który poprowadził ich w kierunku brodu. Po przekroczeniu rzeki oddziały polskie dokonały udanej odsieczy twierdzy połockiej.

przyczyna śmierci:

gruźlica

pochówek:

złożenie Św. Kazimierza do trumny - XVII-wieczny fresk w katedrze wileńskiej

1484, 1991	katedra w Wilnie 🇱🇹 (początkowo w krypcie pod kaplicą królewską; w roku 1604 szczątki Kazimierza złożono w relikwiarzu i umieszczono na ołtarzu w kaplicy królewskiej; w latach 1623-36 relikwiarz umieszczono tymczasowo w kaplicy Gasztołdów, aby w roku 1636 przenieść je do nowo wybudowanej kaplicy Św. Kazimierza; w 1655 roku relikwie wywieziono z Wilna, w obawie przez najazdami Rosjan i Szwedów; w roku 1667 ponownie złożone w kaplicy Św. Kazimierza; w latach 1953-1991 szczątki królewicza znajdowały się w wileńskim kościele Śś. Piotra i Pawła na Antokolu)
1953	kościół Śś. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie 🇱🇹 (do roku 1991)

1484, 1991

katedra w Wilnie 🇱🇹 (początkowo w krypcie pod kaplicą królewską; w roku 1604 szczątki Kazimierza złożono w relikwiarzu i umieszczono na ołtarzu w kaplicy królewskiej; w latach 1623-36 relikwiarz umieszczono tymczasowo w kaplicy Gasztołdów, aby w roku 1636 przenieść je do nowo wybudowanej kaplicy Św. Kazimierza; w 1655 roku relikwie wywieziono z Wilna, w obawie przez najazdami Rosjan i Szwedów; w roku 1667 ponownie złożone w kaplicy Św. Kazimierza; w latach 1953-1991 szczątki królewicza znajdowały się w wileńskim kościele Śś. Piotra i Pawła na Antokolu)

1953

kościół Śś. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie 🇱🇹 (do roku 1991)

literatura:

Małgorzata Duczmal, Jagiellonowie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1996
Kamila Grzymalska, Królewicz Kazimierz Jagiellończyk: próba portretu, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2021
Henryk Łowmiański, Polityka Jagiellonów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999
Fryderyk Papée, Jan Olbracht, TAiWPN Universitas, Kraków 1999
Fryderyk Papée, Święty Kazimierz Królewicz Polski, Biblioteka Macierzy Polskiej, Lwów 1909
Marcin Spórna, Piotr Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003
Zbigniew Święch, Klątwy, mikroby i uczeni. Tom drugi. Wileńska klątwa Jagiellończyka, Oficyna Forum Romanum, Kraków 1998
Zygmunt Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2005

ilustracje:

red. Joanna Cieślewska, Jagiellonowie : biografie, herby, drzewa genealogiczne, Planeta DeAgostini : Agora, 2010
http://www.kazimieroparapija.lt/sv-kazimieras/, [26.09.2016]
http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Matejko/Matejko_4.htm, [22.08.2014]
August Sokołowski, Dzieje Polski ilustrowane: na podstawie najnowszych badań historycznych [...], t. 2, Warszawa 1900