Anna Jagiellonka
Miernego wzrostu, płeć biała, jak u wszystkich Polek, bardzo przyjemna, mimo 40 lat świeża i czerstwa. Mówi doskonale po włosku. Bardzo pobożna, nigdy nie opuszcza nabożeństw, w nocy nawet na jutrznię do kościoła chodzi. Ludzka i uprzejma.
relacja posła weneckiego, Hieronimo Lippomano (o 52-letniej! Annie)
1530
-(20 II) Udział w krakowskich uroczystościach koronacyjnych brata
Zygmunta Augusta.
1543
-(V) Anna uczestniczy w uroczystościach ślubnych
Zygmunta Augusta i Elżbiety Habsburżanki.
1548
-(1 VI) Śmierć ojca
Zygmunta Starego.
- (26-28 VII) Anna bierze udział w uroczystościach pogrzebowych w Krakowie.
- Wyjazd wraz z matką i siostrami (Zofią i Katarzyną) na Mazowsze.
1553
-(VII-VIII) Udział w krakowskich uroczystościach ślubnych
Zygmunta Augusta i Konstacji Habsburżanki.
1562
-Fiasko rozmów polsko-szwedzkich w sprawie małżeństwa Anny z Magnusem Wazą, księciem Östergötland (w związku ze sprzeciwem króla Szwecji, Eryka XIV).
1573-1574
-Niezrealizowany projekt małżeństwa z
Henrykiem Walezym.
- (18 IV 1573) Poseł francuski, Montluc, zobowiązuje się w imieniu Henryka do podjęcia starań o rękę Anny, w przypadku gdy zostanie wybrany na króla polskiego.
- (10 IX 1573) Zaprzysiężone przez Henryka pacta conventa nie zawierają warunku małżeństwa z Jagiellonką.
- (III/IV 1574) Anna zostaje poinformowana o rezygnacji z zamiaru jej poślubienia przez Henryka.
1574
-Udział w krakowskich uroczystościach pogrzebowych
Zygmunta Augusta (10-13 II), a następnie w koronacji
Henryka Walezego (21 II).
-Anna, na własny koszt, wznawia stałe połączenie pocztowe z Italią (zorganizowane przez
Zygmunta Augusta w roku 1558).
1575
-(4-5 X) Sejm konwokacyjny.
- Jan Zamoyski wysuwa kandydaturę Anny.
-(7 XI-15 XII)
Sejm elekcyjny (pod laską Mikołaja Sienickiego).
- (12 XII) Prymas Jakub Uchański ogłasza królem cesarza Maksymiliana II Habsburga.
- (15 XII) Szlachta obwołuje królem Annę i przeznacza Stefana Batorego na jej męża.
1576
-(28 I) Zjazd szlachty w Jędrzejowie.
-(1 II) Zajęcie Krakowa przez pospolite ruszenie popierające
Stefana Batorego i Annę.
-(31 III-29 V) Obrady sejmu koronacyjnego (pod laską Andrzeja Firleja).
-(24 IV)
Stefan Batory przybywa do Krakowa.
- (1 V) Małżeństwo ze Stefanem Batorym.
- (1 V) Anna zobowiązuje się do zrzeczenia spadku po matce i bracie, w zamian za obietnicę zaopatrzenia na dobrach mazowieckich i litewskich.
- (1 V) Koronacja Stefana Batorego i Anny w katedrze wawelskiej.
ok. 1580 (?)
-Rozpoczęcie budowy sieci kanalizacyjnej w Warszawie.
1581
-(22 I-8 III) Sejm w Warszawie (pod laską Stanisława Przyjemskiego).
- (6 III) Stefan Batory ustanawia dla Anny oprawę w księstwie mazowieckim (zabezpieczoną dożywociem).
1582
-Zakończenie budowy baszty broniącej mostu w Warszawie.
1585
-Spotkanie z
Henrykiem XI legnickim w Warszawie.
1586
-(6 III)
Stefan Batory zapisuje Annie sumę 30000 złotych (zabezpieczoną na dobrach Wielkiego Księstwa Litewskiego).
-(12 XII) Śmierć
Stefana Batorego.
1587
-(I) Anna otrzymuje Złotą Różę z rąk papieża Sykstusa V.
-Anna wysyła
Henryka XI legnickiego, jako swojego osobistego wysłannika na dwór szwedzki.
-(30 VI-22 VIII)
Sejm elekcyjny w Warszawie (pod laską Kaspra Dębińskiego i Pawła Orzechowskiego).
- (19 VIII) Zygmunt Waza zostaje wybrany na króla (m.in. dzięki staraniom dyplomatycznym Anny).
-(4 XI) Spotkanie z
Zygmuntem Wazą w Piotrkowie.
1588
-(V) Anna uczestniczy w uroczystościach pogrzebowych
Stefana Batorego.
1592
-(31 V) Udział w ślubie
Zygmunta Wazy z Anną Habsburżanką.
-Konflikt z Anną Habsburżanką.
- Anna wycofuje się z czynnej polityki.
1593
-(3 VIII) Wyjazd
Zygmunta Wazy i Anny Habsburżanki do Szwecji.
- Anna Jagiellonka przejmuje opiekę nad Anną Marią, córką Zygmunta, pozostawioną jako zakładniczka, gwarantująca powrót pary królewskiej do Rzeczypospolitej.
1595
-(VII) Anna zostaje matką chrzestną
Władysława IV.
1596
-(9 IX) Śmierć Anny Jagiellonki w Warszawie.
heraldyka:
wybrane pieczęcie:
ANNA DEI GRA REGINVLA POLONIE
ciekawostka:
Anna była wykształcona: mówiła biegle po włosku, znała również łacinę. W młodości nauczono ją również haftowania i szycia. Wraz z siostrami szyła m.in. koszule dla brata Zygmunta, a hafciarką była zręczną i nie pozbawioną smaku, choć nieco drobiazgową.
ciekawostka:
W kwietniu roku 1562 przybyły do Wilna poselstwa braci Jana, księcia Finlandii i Magnusa, księcia Östergötland negocjujące warunki małżeństw z Jagiellonkami, Anną i Katarzyną. Niestety, sprzeciw wobec planów małżeńskich książąt wyraził ich brat, król szwedzki Eryk XIV. Magnus, typowany na męża Anny, został zatrzymany w Szwecji, natomiast Jan (kandydat na męża dla Katarzyny), który opuścił już Szwecję, otrzymał rozkaz powrotu do kraju. Książę Finlandii nie zamierzał rezygnować z planów matrymonialnych, których realizacja znacznie wzmocniłaby jego pozycję polityczną. Na przeszkodzie stała jednak... tradycja, nakazująca wydanie za mąż w pierwszej kolejności najstarszej z sióstr. Jan nie chciał tymczasem żenić się z Anną, uchodzącą za mniej atrakcyjną, a w dodatku 39-letnią. Katarzyna (wówczas 36-letnia) dawała większą nadzieję na urodzenie potomstwa. Zygmunt August, który również pokładał duże nadzieje w związaniu się z dynastią Wazów - chociaż nie czynił w tej kwestii żadnych nacisków - uzyskał od Anny Jagiellonki dobrowolną zgodę (a nawet żądanie) na odstąpienie od owej tradycji i pełne poparcie dla idei ożenku Katarzyny z księciem Finlandii. Dla Jagiellonek była to jedna z ostatnich szans na zamążpójście połączone z macierzyństwem. Anna umożliwiła jej wykorzystanie przez ukochaną siostrę Katarzynę.
ważniejsze fundacje:
| 1573 | drewniany most Zygmunta Augusta w Warszawie (budowa rozpoczęta przez Zygmunta Augusta) |
|---|
| Zamek Królewski w Warszawie (przebudowa renesansowa rozpoczęta przez Zygmunta Augusta) |
|---|
| ok.1575 | zamek w Łobzowie k. Krakowa (przebudowa późnorenesansowa; wspólnie ze Stefanem Batorym) |
|---|
| 1578-1584 | dzwonnica przy kościele Św. Anny w Warszawie |
|---|
przyczyna śmierci:
prawdopodobnie czynniki naturalne (na co wskazuje podeszły wiek królowej; ponadto cierpiała ona w ostatnich latach życia na uciążliwą chorobę nerek)
pochówek:
