władcy zwierzchnikrólowie elekcyjniZygmunt III Waza

Zygmunt III Waza

(szw. Sigismund Vasa)
Osoba JKMci jest prawdziwie kawalerska, kształtnej kibici, twarz podługowata, czoło wysokie, nos kształtny, lecz trochę za duży, bródka niewielka orzechowa, oczy duże, wzrok łagodny i uprzejmy.
Diariusz legacji kardynała Gaetano
rodzice ⇒ drzewo genealogiczne
Jan III Waza, książę Finlandii, późniejszy król SzwecjiKatarzyna, córka Zygmunta I Starego
narodziny
chrzest
śmierć
20 VI 1566🕔ok. 17:00
Gripsholm
29 VI 1566
Gripsholm
30 IV 1632🕒<03:00
Warszawa
małżeństwa
  1. 1592 - 1598: Anna, córka Karola II Habsburga, arcyksięcia austriackiego, praprawnuczka Kazimierza IV Jagiellończyka
    • 31 V 1592 - katedra w Krakowie
    • (Szwecja) 19 II 1594 - katedra w Uppsali
  2. 1605 - 1631: Konstancja, córka Karola II Habsburga, arcyksięcia austriackiego, praprawnuczka Kazimierza IV Jagiellończyka
    • 11 XII 1605 - katedra w Krakowie
potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne
  1. Anna Maria (23 V 1593 - 9 II 1600)
    Katarzyna (19 IV 1594 - 15 V 1594)
    Władysław (9 VI 1595 - 20 V 1648)
    Katarzyna (IX 1596 - 2 VI 1597)
    Krzysztof (10 II 1598)
  2. Jan Kazimierz (26 XII 1607 - 9 I 1608)
    Jan Kazimierz (22 III 1609 - 16 XII 1672)
    Jan Albert (Olbracht) (25 V 1612 - 29 XII 1634)
    Karol Ferdynand (13 X 1613 - 9 V 1655)
    Aleksander Karol (14 XI 1614 - 19 XI 1634)
    Anna Konstancja (20 I 1616 - 24 V 1616)
    Anna Katarzyna Konstancja (7 VIII 1619 - 8 X 1651)
terytoriumpoprzednik (pokrewieństwo)okres panowanianastępca (pokrewieństwo)
RzeczpospolitaStefan I Batory1587 - 1632 (♔ 1587)Władysław IV Waza (syn)
SzwecjaJan III Waza (ojciec)1592 - 1599 (♔ 1594)Karol Sudermański (stryj)

1587

-(2 II-9 III) Sejm konwokacyjny (pod laską Stanisława Uchańskiego).
-(30 VI-22 VIII) Sejm elekcyjny w Warszawie (pod laską Kaspra Dębińskiego i Pawła Orzechowskiego).-(8 IX) Jan Zamoyski zajmuje Kraków i zabezpiecza insygnia koronacyjne (w celu koronacji Zygmunta).
-(15 IX) Traktat kalmarski z Janem III Wazą.-Maksymilian Habsburg zaprzysięga pacta conventa w Ołomuńcu (27 IX) i wkracza zbrojnie do Polski (5 X).-(7 X) Zygmunt przybywa do Rzeczypospolitej (do Gdańska).-(4 XI) Spotkanie z Anną Jagiellonką w Piotrkowie.
-(9 XII) Zygmunt przybywa do Krakowa.

1587-1588

-(10 XII-30 I) Sejm koronacyjny (pod laską Jana Gajewskiego).

1588

-(24 I) Jan Zamoyski rozbija siły Maksymiliana Habsburga pod Byczyną.

1589

-(6 I) Początek obowiązywania Trzeciego Statutu Litewskiego.
-(5 III-23 IV) Sejm pacyfikacyjny (pod laską Dymitra Chaleckiego).-(9 III) Traktat bytomsko-będziński z Habsburgami (zawarty dzięki mediacji kardynała Aldobrandiniego).-Wyprawa kozacka przeciwko Tatarom.-(VIII) Odwetowy najazd tatarsko-turecki na Rzeczpospolitą.-(7 IX-X) Zjazd z Janem III Wazą w Rewlu.

1590

-(8 III-21 IV) Sejm w Warszawie (pod laską Hieronima Gostomskiego).

1590-1591

-(2 XII-15 I) Obrady sejmu (pod laską Jana Izdbińskiego-Rusieckiego).

1591

-(23-25 V) Zamieszki na tle religijnym (antyprotestanckie) w Krakowie.
-(25 VII) Zjazd szlachecki w Chmielniku.

1591-1593

-Pierwsze powstanie kozackie na Ukrainie pod wodzą Krzysztofa Kosińskiego.

1592

-(3 V) Małżeństwo per procuram z Anną, córką Karola II Habsburga, arcyksięcia austriackiego (zawarte w Wiedniu poprzez marszałka wielkiego litewskiego Albrechta Radziwiłła i biskupa krakowskiego Jerzego Radziwiłła).-(1 VI) Zjazd (nielegalny) szlachty w Jędrzejowie.-(7 IX-19 X) Sejm inkwizycyjny (pod laską Jana Paca).-(17 XI) Śmierć Jana III Wazy, króla szwedzkiego.

1593

-(4 V-15 VI) Sejm w Warszawie (pod laską Mikołaja Daniłowicza).-(3 VIII) Wyjazd do Szwecji.

1594

-Podniesienie szkoły średniej z Zamościu do rangi Akademii Zamoyskiej.
-(19 II) Koronacja Zygmunta na króla Szwecji w Uppsali.
-(18 VIII) Powrót do Rzeczypospolitej (do Gdańska).

1595

-(6 II-21 III) Obrady sejmu (pod laską Stanisława Sasina Karśnickiego).
-Jan Zamoyski wyprawia się na Mołdawię.

1595-1596

-Powstanie kozackie na Ukrainie pod wodzą Semena Nalewajki.

1596

-(26 III-13 V) Obrady sejmu (pod laską Piotra Myszkowskiego).-(6-10 X) Synod w Brześciu Litewskim.

1597

-(10 II-25 III) Obrady sejmu (pod laską Piotra Myszkowskiego).
-(11 IV) Semen Nalewajka zostaje ścięty w Warszawie.

1598

-(10 II) Śmierć Anny Habsburżanki.
-(8 III-13 IV) Obrady sejmu (pod laską Floriana Gomolińskiego).-(8 V) Maksymilian Habsburg ostatecznie rezygnuje z praw do tronu polskiego.
-(10 VII) Zatwierdzenie traktatu bytomsko-będzińskiego przez króla Hiszpanii, Filipa II Habsburga.
-(3 VIII-9 XI) Wyprawa do Szwecji.

1599

-(2 V) Szwedzi odbijają Kalmar (wobec braku żywności u obrońców).
-(24 VII) Riksdag sztokholmski detronizuje Zygmunta.-Opanowanie Mołdawii przez wrogiego Rzeczypospolitej Michała Walecznego.

1600

-(20 I) Król Hiszpanii, Filip III Habsburg nadaje Zygmuntowi Order Złotego Runa.
-(9 II-21 III) Obrady sejmu (pod laską księcia świrskiego).-Detronizacja "polskiej" linii Wazów przez sejm szwedzki.
-Wybucha wojna ze Szwecją.-(IX-X) Jan Zamoyski wyprawia się na Wołoszczyznę.

1600-1601

-Nieudane rokowania z carem Borysem Godunowem.

1601

-(7 I) Zwycięstwo nad Szwedami pod Kiesią.
-(7 II-13 III) Obrady sejmu (pod laską Zbigniewa Ossolińskiego).-(23 VII) Zwycięstwo hetmana wielkiego litewskiego Krzysztofa "Pioruna" Radziwiłła nad Szwedami pod Kokenhausen.

1602

(17 I) Zygmunt zaprzysięga układ rozejmowy z Moskwą.
-Zajęcie Fellina i Białego Kamienia przez siły polskie.
-Zwycięstwo nad Szwedami pod Rewlem.
-Otwarcie w Rakowie szkoły ariańskiej.

1603

-(4 II-5 III) Obrady sejmu (pod laską Feliksa Kryskiego).
-(5 III) Hetman polny litewski Jan Karol Chodkiewicz zwycięża Szwedów w starciu pod Rakvere.

1604

-(23 IX) Zwycięstwo Jana Karola Chodkiewicza nad Szwedami pod Białym Kamieniem.

1604-1606

-Pierwsza dymitriada w Rosji (magnateria polska próbuje wprowadzić na tron carski własnego kandydata, rzekomego syna Iwana Groźnego).

1605

-(20 I-3 III) Sejm w Warszawie (pod laską Stanisława Białłozora).-(11 V) Zygmunt przekazuje administrację Prus Książęcych Joachimowi Fryderykowi, elektorowi brandenburskiemu.
-(VIII-IX) Wielka ofensywa szwedzka w Inflantach.-(23 X) Małżeństwo per procuram z Konstancją, córką Karola II Habsburga, arcyksięcia austriackiego (zawarte w Grazu poprzez marszałka wielkiego koronnego Zygmunta Myszkowskiego i biskupa łuckiego Marcina Szyszkowskiego).

1606

-(7 III-18 IV) Obrady sejmu (pod laską Stanisława Ryszkowskiego).
-Wyparcie floty szwedzkiej z Zatoki Gdańskiej przez okręty polskie.
-Łupieżcza wyprawa kozacka na Warnę, Kilię i Białogród.
-Pobicie Tatarów przez Stanisława Żółkiewskiego pod Udyczem.

1606-1609

-Rokosz Mikołaja Zebrzydowskiego (sandomierski).

1608

-(20 VII) Podpisanie (w Moskwie) rozejmu polsko-moskiewskiego.
-Kozacy napadają na miasto Perekop (na Krymie).

1609

-(10 III) Wrogi Rzeczypospolitej sojusz wojskowy Moskwy ze Szwecją (zawarty w Wyborgu).
-Zwycięstwo polskiej floty nad Szwedami w bitwie w porcie Salis.
-Odbicie Parnawy z rąk szwedzkich.
-Rozbicie wojsk szwedzkich pod Rygą przez oddziały Jana Karola Chodkiewicza.
-(18 VIII) Zygmunt wyprawia się przeciwko Wasylowi Szujskiemu.

1610

-(4 VII) Stanisław Żółkiewski zwycięża Rosjan (i wspierające ich oddziały szwedzkie) pod Kłuszynem.-(27-28 VIII) Stanisław Żółkiewski zawiera (w imieniu Zygmunta) układ z bojarami moskiewskimi.-(8 X) Pozostawienie polskiej załogi na Kremlu.

1611

-(III) Wybuch powstania w Moskwie.-(13 VI) Zdobycie Smoleńska.
-(26 IX-9 XI) Obrady sejmu (pod laską Jana Swoszowskiego).-(16 XI) Hołd pruski margrabiego brandenburskiego, Jana Zygmunta Hohenzollerna.
-(XI) Turcy usuwają hospodara mołdawskiego Konstantego Mohiłę i osadzają na tronie mołdawskim Stefana Tomżę.

1612

-Wyprawa Stefana Potockiego do Mołdawii (w celu ponownej intronizacji Konstantego Mohiły).-(12 lub 22 IX) Śmierć Wasyla Szujskiego w polskiej niewoli w Gostyninie.
-Zwycięstwo Kozaków nad Tatarami pod Białą Cerkwią.
-(6 XI) Siły bojarów wypierają polską załogę z Kremla.

1612-1613

-Nieudana wyprawa Zygmunta i Władysława do Moskwy (po koronę carską dla Władysława).

1613

-(28 II-2 IV) Obrady sejmu (pod laską Maksymiliana Przerębskiego).-(23 III) Zygmunt zawiera przymierze z Habsburgami.
-Łupieżcze wyprawy kozackie na Krym.
-Zwycięstwo Kozaków w bitwie morskiej z Turkami pod Oczakowem.
-(3-24 XII) Sejm nadzwyczajny w Warszawie (pod laską Aleksandra Korwina Gosiewskiego).

1614

-Zdobycie i spalenie Synopy przez siły kozackie.
-(10 X) Komisja w Żytomierzu dotycząca spraw kozackich.

1615

-(12 II-27 III) Obrady sejmu (pod laską Jana Świętosławskiego).
-Zdobycie i spalenie tureckich portów w Mizewnie i Archioce przez Kozaków.
-(jesień) Wyprawa mołdawska Michała Wiśniowieckiego i Samuela Koreckiego.

1616

-(26 IV-7 VI) Obrady sejmu (pod laską Jakuba Szczawińskiego).
-(lato) Wojska Samuela Koreckiego i Aleksandra Mohiły zostają rozbite przez Turków.
-Złupienie Kaffy i Trapezuntu przez Kozaków.
-(12 XI) Stanisław Żółkiewski zawiera układ pokojowy z nowym hospodarem mołdawskim, Michałem Radulem.

1617

-(14 VIII) Utrata Parnawy na rzecz Szwedów.
-(23 IX) Układ polsko-turecki w Buszy.

1617-1618

-Wyprawa królewicza Władysława w celu objęcia tronu carskiego w Moskwie.

1618

-(13 II-III) Obrady sejmu (pod laską Krzysztofa Wiesiołowskiego).
-(18 VIII) Śmierć Albrechta Fryderyka Hohenzollerna.-Najazdy tatarskie na Podole.

1619

-(II-III) Obrady sejmu (pod laską Jana Świętosławskiego).
-(/13 IV) Nadanie synowi Władysławowi stanowiska administratora nowo zdobytych ziem ruskich.-(V) Odrzucenie propozycji katolików czeskich przejęcia korony czeskiej przez Władysława.
-Zygmunt udziela militarnego wsparcia Habsburgom w wojnie z księciem siedmiogrodzkim, Gaborem Bethlenem (wysyła oddziały lekkiej jazdy, pod dowództwem Aleksandra Lisowskiego - tzw. Lisowczyków).-Ugoda rastawiecka z Kozakami zwiększająca rejestr do 3000.

1620

-(III) Złamanie unii brzeskiej.-Wybucha wojna z Turcją.-Udana obrona Lwowa przed Tatarami.
-(3 XI-11 XII) Obrady sejmu (pod laską Jakuba Szczawińskiego).
-(15 XI) Zamach w Warszawie na życie Zygmunta III.

1621

-(VII) Odparcie najazdu tatarskiego na Podole.
-(VIII) Szwedzi najeżdżają na Inflanty.-(23 VIII-IX) Obrady sejmu (pod laską Jana Druckiego Sokolińskiego).
-(27 VIII) Starcie Kozaków z oddziałami turecko-tatarskimi nad Prutem.
-(1 IX-9 X) Udana obrona oblężonego Chocimia.-(9 X) Podpisanie traktatu pokojowego z Turcją.

1622

-(5 VII) Hetman polny litewski Krzysztof Radziwiłł odbija Mitawę z rąk szwedzkich.
-(10 VIII) Zawarcie rozejmu ze Szwedami w Mitawie.

1623

-(24 I-5 III) Obrady sejmu (pod laską Jakuba Sobieskiego).
-(VI) Rozpoczęcie blokady Gdańska przez eskadrę okrętów szwedzkich.

1624

-(11-28 II) Obrady sejmu (pod laską Jana Łowickiego).
-(V-VI) Najazd tatarski Kantemira murzy.-Królowa Konstancja zakupuje dobra żywieckie (stanowe Państwo Żywieckie) za kwotę 600 000 złotych.

1625

-(5 I-III) Obrady sejmu (pod laską Jana Druckiego Sokolińskiego).
-(27 VI) Król Szwecji, Gustaw Adolf wkracza do Inflant.-(lato) Wybucha powstanie kozackie na Ukrainie pod wodzą Marka Żmajły.-Pokonanie Tatarów przez Kozaków rejestrowych w bitwie pod Białą Cerkwią.

1626

-(27 I-10 III) Obrady sejmu (pod laską Jakuba Sobieskiego).
-(5 VII) Wojska szwedzkie lądują w Piławie.-(10-29 XI) Sejm w Toruniu (pod laską Marcina Żegockiego).-(9-13 X) Pobicie Tatarów pod Białą Cerkwią przez regimentarza wojsk ukraińskich Stefana Chmieleckiego.

1627

-Ofensywa przeciwko Szwedom.-(12 X-24 XI) Obrady sejmu (pod laską Aleksandra Chaleckiego).

1628

-Szwedzi zdobywają Brodnicę.
-(27 VI-18 VII) Obrady sejmu (pod laską Jakuba Sobieskiego).

1629

-(9 I-20 II) Obrady sejmu (pod laską Macieja Manieckiego).
-(zima) Nieudana próba odbicia Brodnicy z rąk szwedzkich.
-(I) Zygmunt przekazuje polską flotę wojenną (9 galeonów) na służbę habsburskiej Lidze Katolickiej.-(11-12 II) Wojska Stanisława Potockiego zostają pokonane przez Szwedów pod Górznem.
-(27 VI) Stanisław Koniecpolski rozbija wojska szwedzkie pod Trzcianą.
-(26 IX) Zygmunt zawiera rozejm ze Szwecją w Altmarku.-(9 IX) Wojska koronne regimentarza wojsk ukraińskich Stefana Chmieleckiego zwyciężają Tatarów pod Bursztynem.
-(13-28 XI) Sejm nadzwyczajny (pod laską Stefana Paca).

1630

-(18 II) Szwecja uzyskuje prawo do poboru 3,5% cła od Gdańska.
-(III-VI) Powstanie kozackie na Ukrainie pod wodzą Tarasa Fedorowicza.

1631

-(29 I-13 III) Obrady sejmu (pod laską Jerzego Ossolińskiego).-(10 VII) Śmierć Konstancji Habsburżanki.
-Założenie w Kijowie prawosławnego Kolegium Kijowskiego, tzw. Akademii Mohylańskiej, pierwszej w świecie wyższej szkoły prawosławnej.

1632

-(22 I) Szwedzi zdobywają Wismar i przejmują polską flotę wojenną.
-(11 III-3 IV) Obrady sejmu (pod laską Marcina Żegockiego).
-(30 IV) Śmierć Zygmunta III Wazy w Warszawie.
literatura:ilustracje:
POCZET.COM (treść i kod strony) jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Serwis wpisany został do rejestru dzienników i czasopism prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod poz. Pr 2428.
partnerzy: ApisVideoŻegluga śródlądowaWydawnictwo Avalon
do góry