władcy dzielnicowiPiastowie legnicko-brzescyWładysław legnicki

Władysław legnicki

[...] wszelako nie postępował już trzeźwo i rozsądnie, ale jak obłąkany, z jednym lub dwoma towarzyszami, włóczył się i przejeżdżał w gościnę od księdza do szlachcica, od szlachcica do sołtysa, i trwał w takim obłędzie i pomieszaniu przez czas niejaki [...]
Kronika Jana Długosza
rodzice ⇒ drzewo genealogiczne
Henryk V BrzuchatyElżbieta, córka Bolesława Pobożnego
życie
6 VI 1296 - 13 I po 1352
małżeństwa
  1. ok.1325 - przed 1329: nieznana z imienia, córka Bolesława II płockiego
panowanie
1306-1311: Brzeg, Legnica, Wrocław (współrządy)
1311-1312: Legnica
godności kościelne
1314-1325/: kanonik wrocławski

1296

📖
Opowiada się też o nim [Bolku I], że gdy przeciw niemu jako opiekunowi nieletnich synów [Henryka V] zbuntowało się miasto Wrocław, zgromadził przeciw niemu ogromne wojsko. Gdy [Wrocławianie] dowiedzieli się o tym, przeprowadzili z nim liczne układy i zgodzili się wreszcie, że sami zburzą mury miejskie na przestrzeni 4 prętów. Przez ten wyłom książę wjechał do miasta, do którego wcześniej nie chciał wejść i był przyjęty z czcią, a równocześnie z obawą, albowiem zaprowadził spokój, którego surowo i stanowczo przestrzegał [...] - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-(22 II) Śmierć Henryka V Brzuchatego.

1301

📖
Po śmierci zaś Bolka, księcia świdnickiego, który był wówczas opiekunem dzieci Henryka Wrocławskiego Piątego, jak to wyżej zostało powiedziane, ponieważ dzieci te były jeszcze młode i jako małoletnie potrzebowały opiekuna, baronowie, wasale, rycerze, mieszkańcy i znaczniejsze osoby tej ziemi razem zgromadzeni wybrali zgodnie na opiekuna chłopców pana Henryka z Wierzbnej, wówczas biskupa wrocławskiego. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-(9 XI) Śmierć Bolka I Surowego.

1302

📖
Ten to ksiądz biskup był człowiekiem rozrzutnym i z tego względu pozostawiony i złożony w Legnicy przez wspomnianego księcia Bolka skarb, o którym mówią, że sięgał sześćdziesięciu tysięcy marek w złocie i srebrze, stopniowo zaczął się wyczerpywać. Widząc to mieszkańcy tej ziemi, zwoławszy radę postanowili zatroszczyć się dla Bolka, jako starszego, o żonę i o przyjaciół, którzy mogliby bronić chłopców, i swatali jemu panią Małgorzatę, córkę pana Wacława, króla Czech. A gdy ona została połączona węzłem małżeńskim, tenże król Czech, Bolesława mającego piętnaście lat albo niewiele więcej, przyjął do siebie, podczas gdy dwóch innych braci, Henryk i Władysław, pozostało na ich ziemi. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-Odsunięcie Henryka z Wierzbna ze stanowiska regenta (z powodu marnotrawstwa).

1303-1305

-(8 I 1303-21 VI 1305) Władzę regencyjną w księstwie wrocławsko-legnickim sprawuje Wacław II (poprzez swoich starostów).

1306

-(4 VIII) Śmierć Wacława III czeskiego.
-Objęcie samodzielnych rządów w księstwie wrocławsko-legnickim przez brata Bolesława (formalnie współrządzącego z braćmi).

1307

-Wojska Henryka głogowskiego pustoszą księstwo wrocławskie.

1311

📖
Z tego względu uniosło się bardziej serce Bolesława i zaczął folwarki i wsie rozdawać rycerzom, utrzymywać dwory i urządzać tańce, i wiele pieniędzy wydawać rozrzutnie. Dlatego im bardziej skłonny był do czynienia rozdawnictw, tym więcej rycerzy i dostojników zbiegało się do niego. Widząc to bracia, Henryk jak i Władysław, którzy już do doszli do wieku młodzieńczego, nie chcąc dłużej tego zno¬sić, starali się doprowadzić do podziału ziem. I kiedy były już części wynikające z podziału, a pierwszą częścią był Wrocław, drugą częścią była Legnica, a trzecią częścią był Brzeg, to ustalono, że ten, komu przypadnie w udziale księstwo wrocławskie, powinien wypłacić drugiemu, to jest temu, komu przypadnie Brzeg, osiemnaście tysięcy marek, ten zaś, komu przypadnie Legnica, powinien księciu posiadającemu Brzeg wypłacić trzydzieści dwa tysiące marek. Bolesław pragnąc posiadać pieniądze, z własnej woli wziął Brzeg, a Henrykowi przypadł w udziale Wrocław, książę zaś Władysław wziął w posiadanie Legnicę. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-(5 X/4 XI) Podział księstwa wrocławsko-legnickiego pomiędzy braćmi.

1312

-Bolesław odbiera Legnicę Władysławowi (z powodu niewywiązania się z zobowiązań finansowych) i wysyła go do klasztoru pod pretekstem choroby umysłowej.

1314

-Sprzedaż (za kwotę 32000 grzywien) bratu Bolesławowi praw do księstwa legnickiego.
-Władysław poświęca się karierze duchownej, obejmując godność kanonika wrocławskiego.

ok. 1325

-(VIII 1325/) Władysław porzuca stan duchowny i udaje się na Mazowsze.

1328/1329

📖
Tymczasem powrócił z Mazowsza subdiakon Władysław, książę legnicki, rodzony brat księcia Brzegu, Bolesława, gdzie poślubiwszy dla bogatego posagu niemłodą już siostrę [córkę - przyp. wł.] księcia Mazowsza, Bolesława, czas jakiś przebywał, dopóki nie roztrwonił pieniędzy stanowiących posag, a nawet znienawidził małżonkę. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-(/13 I 1329) Władysław porzuca żonę.

1329

📖
Gdy zaś wrócił z Mazowsza książę Władysław, brat księcia Bolesława [...] udał się do króla [czeskiego] i zapewniał, że on będzie prawym panem i dziedzicem Legnicy, a powołując się na jakieś pismo mieszczan legnickich [...] ofiarował królowi na sprzedaż ziemię legnicką. Król, wziąwszy to pismo, pokazał je księciu Bolesławowi. Ten ujrzawszy je, przestraszył się [...] bo król groził, że chce mieć Legnicę i że go zupełnie zniszczy, jeśli mu się nie podda i nie stanie się lennikiem korony czeskiej. Że zaś Bolesław [...] przez swą rozrzutność zbyt był wyczerpany, by mógł się opierać, przeto lękając się, że grozić mu będzie jeszcze większe niebezpieczeństwo, został on poddanym i lennikiem króla czeskiego. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-Władysław sprzedaje swoje prawa do Legnicy królowi Janowi Luksemburskiemu.

ok. 1329

-Bracia Bolesław, Henryk i Władysław zostają zaliczeni w poczet braci przyrodnich (die Halbbrüder) Zakonu Krzyżackiego.

po 1329

📖
Ale z upływem czasu, Władysław żałując tego, że zastawił ziemię legnicką swemu bratu, zaczął łupić tę ziemię i ziemię należącą do Brzegu, a także niszczyć ją pożarami i rabunkami, chcąc odzyskać tę ziemię z powrotem. Ale i Bolesław z drugiej strony stał się tamtego obrońcą. Te przeto wojny tak długo trwały, aż Władysław został schwytany, a doprowadzony do Legnicy zostały mu związane w wieży ręce i nogi na okres pół roku. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-Władysław występuje zbrojnie przeciwko bratu Bolesławowi, w nadziei odzyskania ziemi legnickiej.
📖
W końcu pogodzili się bracia w taki sposób, że Bolesław każdego roku winien pięćset marek wypłacać Władysławowi na jego potrzeby i wydatki, i tak został uwolniony ze swoich więzów. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-Odzyskanie wolności (po półrocznym okresie uwięzienia), dzięki mediacji brata Henryka.
📖
Następnie Władysław, jak się przypuszcza, w tym samym tygodniu popadł w chorobę umysłową i dotknął go w pewnym stopniu obłęd, i dołączył się do pewnego rycerza, który w owym czasie miał gród Hornsberg, położony na jednej górze z drugiej strony Świdnicy. Z tego to grodu powtórnie dopuszczał się rabunków i wyrządzał szkody zebrawszy wokół siebie pewną liczbę rozbójników. I zdarzyło się pewnego razu, że gdy przybył ze stu uzbrojonymi ludźmi na teren położony koło grodu Brzeg, a mianowicie do folwarków Janków w i Wierzbno, gdzie przebywają Gallicy, i chciał łupić wieśniaków tam mieszkających, sami wieśniacy, z jednej i z drugiej wsi się zbiegając, bronili się dzielnie i zmuszając wrogów do ucieczki wzięli do niewoli księcia Władysława wraz z dwudziestoma innymi, i przyprowadzili go do Bolesława, wspomnianego jego brata, i tak trzymany w był w więzach powtórnie przez jeden rok w Legnicy. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-Władysław przyłącza się do grupy rycerzy-rabusiów (tzw. raubritterów) stacjonujących na zamku Rogowiec k. Wałbrzycha (Hornsberg), skąd prowadzi niszczycielskie najazdy na księstwo legnicko-brzeskie.
📖
W więzieniu przeto trzymany, na tak ciężką chorobę umysłową cierpiał, że kąsał samego siebie i ludzi, którzy mu posługiwali tak, że nikt nie odważył się do niego zbliżyć. Wszakże w końcu, gdy choroba ta przybrała łagodniejszą formę, uwolniony został z więzów i przejeżdżał przez te tereny w jednym wozie tylko z drugą osobą albo jeszcze z trzecią, błąkając się, żywiąc się czy to u jakiegoś proboszcza, czy to u rycerza, czy to u sołtysa, i nie chciał na stałe przebywać w jakimś mieście aż do kresu dni swoich. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
-Odzyskanie wolności przez Władysława (po rocznym okresie uwięzienia).

po 1352

-(13 I) Śmierć Władysława legnickiego.
źródła:literatura:ilustracje:
POCZET.COM (treść i kod strony) jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Serwis wpisany został do rejestru dzienników i czasopism prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod poz. Pr 2428.
partnerzy: ApisVideoŻegluga śródlądowaWydawnictwo Avalon
do góry