Siemowit Aleksander V rawski
[...] znany z przymiotów dobroci i roztropności.
Kronika Jana Długosza
rodzice ⇒ drzewo genealogiczne |
---|
Siemowit IV Młodszy | Aleksandra, córka Olgierda, wielkiego księcia litewskiego, siostra Władysława Jagiełły |
życie |
---|
1388/1391 - 15/17 II 1442 (Nowy Dwór k. Rawy) |
małżeństwa |
---|
- ⚭ 1434/37 - 1442: Małgorzata, córka Jana II Żelaznego, księcia raciborskiego, wdowa po Kazimierzu I oświęcimskim
|
potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne |
---|
- Małgorzata (1436/40 - 5 V 1483/1 IX 1485)
|
panowanie |
---|
1426-1434: Bełz, Gostynin, Płock, Płońsk, Rawa, Sochaczew, Wizna, Zawkrze (współrządy) 1434-1442: Gostynin, Rawa, Sochaczew 1431-1442: Dolina, Żydaczów (dożywotnio) |
1409-1411
📖
Miał zaś król, jak się wyżej powiedziało, w swym przybocznym zastępie proporczyk mały ze znakiem orła białego, który niósł Mikołaj Morawiec z Kunoszówki, herbu Powała. Sam zastęp obronny składał się z sześćdziesięciu kopijników. Celniejsi w nim rycerze byli: Ziemowit młodszy książę mazowiecki, syn starszego Ziemowita, siostrzeniec królewski; Fieduszko czyli Teodozy, książę litewski, wiodący z sobą spory poczet swoich ludzi, i Zygmunt Korybut, książę litewski, synowcowie króla, trzej główniejsi z rodziny jego książęta. - Kronika Jana Długosza-
Siemowit IV wspiera
Władysława Jagiełłę w wojnie z Zakonem Krzyżackim.
- (6 X 1409) Udział wojsk mazowieckich w odbiciu Bydgoszczy z rąk krzyżackich.
- (1410) Siemowit IV wysyła do Prus oddział zbrojny pod dowództwem syna Siemowita.
- (15 VII 1410) Bitwa pod Grunwaldem (Siemowit bierze udział w bitwie jako rycerz w królewskiej chorągwi przybocznej).
1423
-(30 III) Udział (u boku
Władysława Jagiełły) w zjeździe z Zygmuntem Luksemburskimw Kieżmarku.
1424
-(III) Udział w krakowskim zjeździe monarchów (z okazji koronacji
Zofii holszańskiej).
1425
-(XI)
Siemowit IV wysyła synów (Siemowita i Kazimierza) na spotkanie z
Władysławem Jagiełłą do Brześcia Litewskiego.
- (14 XI) Siemowit V i Kazimierz potwierdzają stosunek wasalny łączący Mazowsze płockie z Koroną Polską.
1426
-(6? I) Śmierć ojca
Siemowita IV.
- Bracia Siemowit, Kazimierz, Trojden i Władysław obejmują władzę w księstwie płockim.
-(8 IX) Siemowit, Trojden i Władysław składają (w Sandomierzu) hołd lenny
Władysławowi Jagielle.
1426-1432
-Spór synów
Siemowita IV z biskupem płockim, Stanisławem Pawłowskim.
- (1426) Książęta mazowieccy oskarżają biskupa o sfabrykowanie dokumentów, w których zobowiązują się do przymierza przeciwko Królestwu Polskiemu i spisują przeciwko Władysławowi Jagielle.
- (/3 VII 1426) Biskup zostaje zmuszony do opuszczenia diecezji płockiej.
- (10 I 1427) Stanisław Pawłowski zostaje suspendowany przez papieża Marcina V.
- Biskup zostaje oczyszczony z zarzutów wyrokiem papieskim (po procesie apostolskim prowadzonym w Krakowie przez Stanisława ze Skalbmierza).
- (IX 1432) Ugoda w Czerwińsku.
1427
-(25 VI) Bracia Siemowit, Kazimierz i Władysław zawierają (w Bełzie) układ określający zakres i podział władzy na terenie władztwa płockiego.
-(25 VII) Śmierć brata Trojdena (II).
1429
-(6 I-IV) Zjazd w Łucku.
- Spotkanie Władysława Jagiełły z Zygmuntem Luksemburskim, Witoldem, królem duńskim Erykiem VII, wielkim księciem moskiewskim Wasylem II Ślepym, wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Pawłem von Russdorff, wielkim mistrzem zakonu kawalerów mieczowych Zygfrydem, hospodarem Wołoszczyzny, książętami mazowieckimi, pomorskimi, śląskimi i ruskimi, legatem papieskim oraz przedstawicielami cesarza bizantyjskiego Jana VIII Paleologa w celu uzgodnienia wspólnej polityki przeciwko zagrożeniu tureckiemu.
1431
📖
Ponieważ zaś Władysław król polski, jako skołatany już trudami i laty, nie mógł dość czynnie zajmować się wyprawą, a z tego omieszkania wielkie dla wojska wynikały szkody, wyznaczył więc do tej sprawy księcia mazowieckiego Ziemowita, Mikołaja z Michałowa kasztelana krakowskiego, tudzież Spytka z Jarosławia sandomierskiego, Sędziwoja z Ostroroga poznańskiego, Marcina z Kalinowy sieradzkiego, Ścibora łęczyckiego, Jana z Lichena brzeskiego, wojewodów; Jana z Oleśnicy marszałka królestwa polskiego, Wojciecha Malskiego kasztelana łęczyckiogo, Jędrzeja Ciołka podkomorzogo sandomierskiego, i Piotra Niedźwieckiego, na których złożył wszystek ciężar i staranie w prowadzeniu wojny, zleciwszy im, aby czynili i obmyślali co było potrzebnym. - Kronika Jana Długosza-(VI) Najmłodszy brat
Władysława Jagiełły, Świdrygiełło zawiera przymierze z Zakonem Krzyżackim i hospodarem mołdawskim (zmierzając do uniezależnienia Litwy).
- (VII) Wyprawa wołyńska przeciwko Świdrygielle (Siemowit obejmuje naczelne dowództwo wojsk polskich).
- (1 IX) Rozejm ze Świdrygiełłą w Czartorysku (do roku 1433).
-(9 IX) Objęcie w dożywotnie władanie powiatu żydaczowskiego (z miastem Doliną i Żydaczowem) na Rusi Czerwonej z nadania
Władysława Jagiełły.
1432
-(2 VI) Spotkanie w Działdowie z Pawłem von Russdorff, wielkim mistrzem krzyżackim.
-(22 VI) Zawarcie układu sojuszniczego ze Świdrygiełłą.
-(VII) Zjazd ze Świdrygiełłą w Grodnie.
- (28 VII) Siemowit deklaruje gotowość do przystąpienia do litewsko-krzyżackiego sojuszu przeciwko Polsce.
1433
-(VI-XII) Siemowit bierze udział w polsko-husyckiej wyprawie na Pomorze Gdańskie i Nową Marchię.
- (VII-15 VIII) Nieudane oblężenie Chojnic.
- (13 IX) Układ rozejmowy zawarty w Jasieńcu (ważny do Bożego Narodzenia).
- (15 XII) Zawarcie rozejmu w Łęczycy (na okres 12 lat).
1434
-(1 VI) Śmierć
Władysława Jagiełły.
-(13 VII) Zjazd opozycji małopolskiej w Opatowie.
- Małopolanie pod przywództwem Spytka z Melsztyna i Dziersława z Rytwian kwestionują pomysł koronacji Jagiellończyka i proponują przekazanie tronu Siemowitowi V.
- Biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki uspokaja nastroje opozycyjne i przekonuje do akceptacji koronacji Władysława.
📖
Przez kilka dni potem odbywały się tak publicznie jak i na osobności mnogie narady między starszyzną (już bowiem lud i pospolita szlachta ustąpiła była do swoich domów) w celu orzeczenia, jak i przez kogo w czasie małoletności króla Władysława miały być sprawowane rządy królestwa, iżby w nim utrzymać można porządek i zgodę. Liczne ku temu nastręczały się środki, a wielu uważało za rzecz najwłaściwszą, aby Ziemowit książę mazowiecki, na ów czas obecny w Krakowie, wziął na siebie rząd i opiekę, już to jako pokrewieństwem najbliższy, już jako znany z przymiotów dobroci i roztropności. Większa część jednak nie rada była temu wyborowi, już to obawiając się, aby opiekun nie przywłaszczył sobie berła, już za wstyd sobie poczytując, jednemu książęciu, hołdownikowi królestwa, podlegać. - Kronika Jana Długosza-(25 VII) Koronacja
Władysława III w katedrze krakowskiej.
- Nieudana próba przekazania rządów opiekuńczo-regencyjnych Siemowitowi przez opozycję.
-(31 VIII) Podział księstwa płockiego z braćmi Kazimierzem II i Władysławem I.
- Siemowit obejmuje samodzielne rządy w Gostyninie, Rawie i Sochaczewie.
1434/1437
-(15 X 1434/17 II 1437) Małżeństwo z Małgorzatą, córką Jana II Żelaznego, księcia raciborskiego, wdową po
Kazimierzu I oświęcimskim.
1435
📖
Gdy nadszedł dzień Św. Mikołaja, złożono według umowy zjazd walny w Brześciu w celu ułożenia pokoju. Przybyła nań wielka liczba prałatów i panów królestwa, a nadto posłowie znakomici wielkiego księcia Zygmunta, książąt mazowieckich i księcia słupskiego, którzy na ów czas z Królestwem Polskim byli w przymierzu. [...]
Jakoż po załatwieniu wszelkich trudności, w przeddzień uroczystości Obrzezania Pańskiego ułożono i zatwierdzono pokój wieczysty, który w kościele parafialnym brzeskim, ze strony królestwa przez Zbigniewa biskupa krakowskiego, ze strony zaś Prus przez Franciszka biskupa warmińskiego ogłoszony został. - Kronika Jana Długosza-(XII) Udział Siemowita w polsko-krzyżackich negocjacjach pokojowych w Brześciu Kujawskim.
- (31 XII) Pokój w Brześciu Kujawskim.
1437
-Potwierdzenie praw miejskich Gąbina (1 VII) i Mszczonowa (28 VII).
1438
📖
Gdy więc zebrano się na zjazd w Nowym Mieście, trwały narady przez dni kilka, i rozmaite na obie strony dawały się słyszeć głosy. Wszyscy prałaci, tudzież książęta mazowieccy Ziemowit i Władysław, którzy osobiście na zjeździe byli obecni, odradzali, ażeby Królestwa Czeskiego, nie tylko domowymi skołatanego wojnami, ale i kacerstwem zarażonego, królewicz Kazimierz nie przyjmował, zwłaszcza że część jedna narodu innego obrała książęcia. Wszelako Zygmunt wielki książę litewski, tudzież inni książęta i wszyscy senatorowie młodsi, a osobliwie ci, którzy byli dozorcami i rządcami kraju, głosowali za przyjęciem Królestwa Czeskiego, i nalegali o nie usilnie, wiedząc, że skoro by wybuchła jaka wojna, nie mogliby być pociągani do zdawania rachunku z dochodów królewskich, którymi zarządzali. - Kronika Jana Długosza-(20 IV) Zjazd w Nowym Mieście Korczynie.
- Szlachta polska, wbrew stanowisku biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, Siemowita i jego brata Władysława postanawia o przyjęciu korony czeskiej dla Kazimierza Jagiellończyka.
-(3 XI) Siemowit i Władysław I zawierają w Błoniu z
Bolesławem IV układ o wzajemnej pomocy w obronie praw i wolności Mazowsza.
1441
-(14 X) Król
Władysław III wzywa (bezskutecznie) Siemowita do osobistego przybycia na Węgry wraz z posiłkami zbrojnymi, w celu udzielenia wsparcia w wojnie przeciwko stronnikom wdowy po królu czeskim i węgierskim Albrechcie Habsburgu, Elżbiety Luksemburskiej i jej nowonarodzonego syna Władysława Pogrobowca.
1442
-(15/17 II) Śmierć Siemowita Aleksandra V rawskiego w Nowym Dworze
k. Rawy.