władcy dzielnicowiSobiesławiceSambor II lubiszewsko-tczewski

Sambor II lubiszewsko-tczewski

[Sambor] na skutek prześladowań przez swojego bratanka, Pana Mściwoja, którego Bóg uczynił jego przeciwnikiem, uciekł z kraju i na pewien czas przyjęli go w Toruniu Krzyżacy.
Kronika oliwska
rodzice ⇒ drzewo genealogiczne
Mściwoj I SpokojnyZwinisława, nieznanego pochodzenia
  • starsza literatura identyfikowała ją jako córkę Mieszka III Starego, obecnie wskazywane jest jej pomorskie pochodzenie
życie
1211/1212 - 30 XII 1278 (Inowrocław?)
małżeństwa
  1. ok.1233 - 1270: Matylda, córka Henryka Borwina II, księcia meklemburskiego
potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne
  1. Małgorzata (ok.1234 - XII 1282)
    Sobiesław (ok.1235 - 11 IV 1254)
    Zwinisława (przed 1240 - po 1280)
    Eufemia (przed 1250 - 22 II 1296/5 II 1309)
    Salomea (przed 1250 - 3 X 1314)
    Gertruda (po 1250 - przed 8 IV 1315)
panowanie
1233-1236, 1239-1243, 1251-1252: Gniew, Lubiszewo
1243-1244: Sartowice
1247-1249: Zantyr
1249-1251: Gniew, Lubiszewo, Zantyr
1252-1269: Gniew, Lubiszewo, Tczew

ok. 1220

-(1 V 1220?) Śmierć ojca Mściwoja I Spokojnego, wielkorządcy Pomorza Gdańskiego.
📖
Potem książę Leszek Biały wkroczył na Pomorze i tam przez wszystkich pomorskich dostojników jako ich prawowity władca i pan z uszanowaniem został przyjęty i wspaniale przywitany. Załatwiwszy sprawy należycie i przezornie, ustanowił zastępcą swoim wielkorządcę imieniem Świętopełk, męża wpływowego i dzielnego, lecz nie bardzo wiernego swemu panu. Doznawszy wielkiego powodzenia, wraca do siedziby swego królestwa. - Kronika wielkopolska
---
Udał się potem Leszek do Pomeranii jako prawy pan, którego wszyscy panowie pomorscy z uszanowaniem przyjęli. Ustanowiwszy namiestnikiem czyli starostą Świętopełka, możnego także męża, i urządziwszy wszystko przyzwoicie powrócił do stolicy królestwa swojego [...] - Kronika Dzierzwy
-Wyprawa Leszka Białego na Pomorze Gdańskie.

1228-1229

-Sambor przebywa na dworze swojej siostry Mirosławy (księżnej zachodniopomorskiej) w Uznamiu.

1233

-Świętopełk wydziela Samborowi ziemię lubiszewską i gniewską.

ok. 1233

-Małżeństwo z Matyldą, córką Henryka Borwina II, księcia meklemburskiego.

1235

📖
Kiedy burgrabia magdeburski przebywał w Chełmnie, gdyż jeszcze nie wypełnił obietnicy złożonego ślubu, przybywali tam liczni książęta z Polski: książę Konrad, książę kujawski, książę krakowski i książę wrocławski Henryk, którego zabili potem Tatarzy, następnie Odonic książę gnieźnieński i liczni inni szlachetni mężowie i możni [...] dalej Świętopełk książę pomorski ze swoim bratem Samborem. Ci z wielką liczbą rycerstwa i zbrojnych, jakiej nigdy dotąd w Prusach nie widziano, wkroczyli do Prus i budując miasto Wyspy Przenajświętszej Marii [Kwidzyn - przyp. wł.] umocnili wzniesiony wcześniej zamek.
Po tych wydarzeniach brat i mistrz Herman i inni bracia w porze zimy, kiedy wszystko skuł gruby lód, zebrali wspomnianych krzyżowców, w których rozgorzało pragnienie powstrzymania bezczelności Prusów i wkroczyli na terytorium Rezji. Gdy tam zabili i pojmali wielu ludzi, posunęli się do rzeki Dzierzgoni, gdzie doświadczyli tego, na co tak długo czekali. Natknęli się bowiem na wielkie wojsko Prusów, które stało pod bronią i było już gotowe do bitwy. Kiedy mężnie na nich natarli, ci rzucili się do ucieczki. Lecz książę pomorski i jego brat Sambor, bardziej doświadczeni w wojnie z Prusami, obsadzili swoimi zbrojnymi drogi w pobliżu zasieków, ażeby nikt nie mógł się wymknąć, i wówczas w gniewie swoim uderzyli na grzeszników. [...] I doszło do wielkiego przelewu krwi ludu pruskiego, gdyż padło owego dnia ponad 5000 zabitych. Po tym wydarzeniu wszyscy krzyżowcy powrócili do swoich siedzib w radosnym nastroju chwaląc łaskę Zbawiciela. - Kronika ziemi pruskiej Piotra z Dusburga
-(23 I/26 II) Udział w wyprawie krzyżowej do Prus.

1236

-(15 VI) Świętopełk ogłasza młodszym braciom, iż na swojego następcę wyznaczył syna Mściwoja (wbrew dotychczasowej praktyce dziedziczenia ziem przez seniora rodu).
📖
[Sambor] zaczął budować pewien gród o nazwie Gorzędziej na szkodę całego Pomorza i zgromadziwszy przeciwko mnie wojsko, zamknął się ze wspomnianymi wyżej braćmi [zakonnymi] w tymże grodzie. Lecz wymienione wyżej wojsko nie dzięki mojej mocy, ale sprawiedliwym wyrokiem Bożym zostało rozgromione. Ja zaś, gdy przybyłem do wymienionego wcześniej grodu, z woli Boga zająłem jego umocnienia, i chociaż mogłem im odpłacić złem za zło, pozwoliłem odejść wolno mojemu bratu wraz z nimi. - tzw. Relacja Marolusa
-Sambor (przy pomocy krzyżackiej) wznosi nowe umocnienia grodu w Gorzędzieju nad Wisłą.

1238

-(1 III/) Sambor przy wsparciu oddziałów meklemburskich ląduje w rejonie Białogardy i nakłania brata Racibora do wspólnej akcji zbrojnej przeciwko Świętopełkowi.

1239

-(27 III) Świętopełk uwalnia Sambora i przywraca mu władzy w ziemi lubiszewskiej.

1243

-(28 VIII) Kazimierz Konradowic zawiera (w Inowrocławiu) układ z Henrykiem von Weida, mistrzem krajowym zakonu krzyżackiego w Prusach.-Świętopełk doprowadza do pojmania Racibora i ucieczki Sambora z księstwa lubiszewskiego.
📖
Przeto bracia widząc, że zagrażają im nowe wojny, zrzekli się zamku Sartowice wraz ze wszystkimi przyległościami i przekazali go wiernemu im Samborowi, synowi [bratu – przyp. wł.] Świętopełka. - Kronika ziemi pruskiej Piotra z Dusburga
-(XII) Objęcie (formalnego) władztwa nad grodem w Sartowicach, z nadania Krzyżaków.

1244

-Sartowice zostają zniszczone przez wojska Świętopełka.

1247

-Odbicie grodu w Zantyrze z rąk Świętopełka.

1247-1248

-(1247-/lato 1248) Wyjazd do Meklemburgii.

1248

-(12 IX) Świętopełk zobowiązuje się do przekazania swego sporu z braćmi pod sąd arbitrażowy.

1249

-(7 II/14 III) Zawarcie ugody ze Świętopełkiem (dzięki pośrednictwu Jakuba z Liège).-Sambor oficjalnie uznaje zwierzchnictwo Zakonu Krzyżackiego.

1251

-(7 XII) Przekazanie Krzyżakom praw do Wielkich Żuław (obejmujących m.in. Zantyr).

1252

📖
Ponadto w roku Pańskim 1252, w [Święto] Nawrócenia Świętego Pawła, przez wspomnianych braci i ich ludzi została wymordowana wielka liczba Pomorzan, a Oliwa powtórnie obrabowana z wszelkich dóbr. - Kronika oliwska
-(ok.25 I) Oddziały krzyżackie sprzymierzone z Samborem wkraczają do ziemi gniewskiej i lubiszewskiej.

1255

-(14 I) Spotkanie (w Elblągu) z królem czeskim, Przemysłem Ottokarem II.

1256

-(/13 V) Podróż do księstwa rugijskiego (do Strzałowa, do grobu syna Sobiesława), do Meklemburgii (do braci swojej żony) oraz do Danii (na dwór córki Małgorzaty, królowej duńskiej).

1256/1257

📖
[...] Sambor, stryj księcia Mściwoja, porzuciwszy bojaźń Bożą, zmienił pobożność w czerń bezbożności, [podobnie jak] i miłosierdzie - które [niegdyś] hojną ręką okazał klasztorowi, darowując mu Gniew z wymienionymi wcześniej posiadłościami i dobrowolnie czyniąc samego Pana Jezusa Chrystusa właścicielem tychże dziedzictw - i wiedziony niegodziwym roszczeniem, ośmielony przez diabła, usiłował [je] wydrzeć. - Kronika oliwska
-(zima) Sambor konfiskuje wszystkie majątki klasztoru oliwskiego znajdujące się w jego księstwie (m.in. w ziemi gniewskiej), z myślą o fundacji własnego opactwa cysterskiego.

1260

-(1 III/) Lokacja Tczewa na prawie lubeckim.

1262

-(11 VII) Papież Urban IV powierza opatom norbertańskich klasztorów z Grobe na wyspie Uznam i z Białobuku rozstrzygnięcie konfliktu majątkowego pomiędzy Samborem i cystersami z Oliwy.

1267

-(I) Opaci norbertańscy z Uznamia i Białobuku rzucają klątwę kościelną na Sambora i nakładają interdykt na jego władztwo.

1268

-(I) Spotkanie (w Chełmnie) z królem czeskim, Przemysłem Ottokarem II.

1269

📖
[Sambor] na skutek prześladowań przez swojego bratanka, Pana Mściwoja, którego Bóg uczynił jego przeciwnikiem, uciekł z kraju i na pewien czas przyjęli go w Toruniu Krzyżacy. - Kronika oliwska
-Sambor udziela pomocy militarnej zięciowi Siemomysłowi w jego walkach ze zbuntowanymi możnymi i Bolesławem Pobożnym.

1270

📖
Gdy o tym dowiedział się mistrz i bracia, zebrali wielkie wojsko i w dniu świętego Piotra i Pawła wtargnęli do ziemi pomorskiej w pobliżu zamku Nowe, a później następnej jesieni w pobliżu miasta i zamku Tczewa i spustoszyli ogniem okolice przylegające do obydwu zamków porywając wielu ludzi i bydło. - Kronika ziemi pruskiej Piotra z Dusburga
-Krzyżacy podejmują wyprawy interwencyjne do ziemi świeckiej (29 VI) i do ziemi tczewskiej (jesień), z zamiarem przywrócenia władzy Samborowi.-(23 XI) Śmierć Matyldy.

1270/1271

-Sambor przenosi się na dwór inowrocławski zięcia Siemomysła.

1271

-Siemomysł (przy wsparciu Sambora) atakuje kasztelanię kruszwicką (wykorzystując zaangażowanie militarne Bolesława Pobożnego w Brandenburgii).
📖
1271. [...] Książę Sambor pojmany przez Bolesława, który [następnie] zdobył Gdańsk. - Rocznik Traski
-(VI) Odwetowy najazd Bolesława Pobożnego na Kujawy inowrocławskie.

1273

-(7 VIII/XII) Bolesław Pobożny przekazuje księstwo inowrocławskie Leszkowi Czarnemu (bez Bydgoszczy, Kruszwicy i Radziejowa).

1275

-Mściwoj odrzuca propozycję krzyżacką przywrócenia Samborowi władzy w księstwie tczewskim.

1276

-(29 III) Formalne nadanie Krzyżakom ziemi gniewskiej (w nadziei na skłonienie Zakonu Krzyżackiego do zbrojnego wystąpienia przeciwko Mściwojowi).
-Krzyżacy nie podejmują wyprawy na księstwo tczewskie, ze względu na niszczycielskie najazdy Jaćwięgów na ziemię chełmińską.

1278

📖
[Sambor] potem, udając, że chce dla przechadzki przejść Wisłę, dosiadłszy konia, którego mu wcześniej przygotowała jego córka, księżna kujawska, uciekł i z daleka od ojczyzny, u córki, zakończył życie. - Kronika oliwska
-(24 VIII/) Sambor porzuca gościnę u Krzyżaków i przybywa na dwór Siemomysła i Salomei w Inowrocławiu.
źródła:literatura:ilustracje:
POCZET.COM (treść i kod strony) jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Serwis wpisany został do rejestru dzienników i czasopism prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod poz. Pr 2428.
partnerzy: ApisVideoŻegluga śródlądowaWydawnictwo Avalon
do góry