władcy dzielnicowiPiastowie opolsko-raciborscyBolesław V Wołoszek

Bolesław V Wołoszek (Husyta, głogówecki)

[...] zwany powszechnie Wołoszek, pan Głogówka, wielki heretyk i prześladowca duchowieństwa, który tamże rozpędził kolegiatę kanoników. Kroczył śladem mistrzów heretyckich, mianowicie Wiklifa, Jana Husa i innych najgorszych, a był uczonym i bakałarzem praskim. Życie prowadził najgorsze, choć wielokrotnie był upominany i ekskomunikowany przez inkwizycję antyheretycką, przez biskupa i innych prałatów Kościoła. Ten jednak w ogóle nie brał tego do siebie i trwał w swojej zatwardziałości.
Roczniki głogowskie
rodzice ⇒ drzewo genealogiczne
Bolesław IV, książę opolskiMałgorzata, prawdopodobnie hrabianka Gorycji
życie
1394/1400 - 29 V 1460 (Głogówek)
małżeństwa
  1. 1417/18 - ok. 1450/51: Elżbieta, córka Wincentego z Granowa, kasztelana nakielskiego i Elżbiety z Pilczy, królowej polskiej
  2. 1451 - 1460: Jadwiga, córka Hińczy Biesa z Kujaw k. Prudnika
    • przez niektórych (m.in. przez Jana Długosza) uważana za nałożnicę
potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne
  1. Wacław (ok.1433 - przed 14 III 1453)
panowanie
1420/26-1443: Głogówek, Prudnik
1443-1450: Głogówek, Prudnik, Ujazd
1450-1455: Głogówek, Niemodlin, Prudnik, Strzelce, Ujazd
1455-1460: Głogówek, Lubliniec, Niemodlin, Olesno, Prudnik, Strzelce, Ujazd
1440-1460: Bilovec, Edelstein, Zlaté Hory (książę zastawny)

przed 1417 (przed 1415?)

-Bolesław pobiera nauki na uniwersytecie w Pradze, osiągając stopień bakałarza (i spotyka się tam z poglądami reformatora religijnego i społecznego Jana Husa i jego naśladowców).

1417/1418

-Małżeństwo z Elżbietą, córką Wincentego z Granowa, kasztelana nakielskiego i Elżbiety z Pilczy, królowej polskiej.

1420/1426

-(1420/30 IX 1426) Objęcie samodzielnych rządów w Głogówku i Prudniku, otrzymanych od ojca Bolesława IV i stryja Bernarda.

1428

📖
Roku Pańskiego 1428 husyci przybywszy z granic Węgier weszli w dzień Św. Grzegorza na Śląsk, pustosząc liczne miasta, zamki, wsie oraz klasztory [...] - kronika Zygmunta Rosicza
---
Kacerze niestety na sile tak bardzo przybrali i się wzmocnili także przez wielu, którzy w tych krajach do nich przystali, a właśnie książęta na Śląsku z nimi pokój zawarli, mianowicie książę Bolko Stary, jego brat Bernard, książę Bolko Młody z Opola, książę Jan ziębicki [...] - fragment listu biskupa wrocławskiego Konrada IV Starszego do wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego
-(12 III) Husyci czescy wkraczają zbrojnie na Śląsk.

1430

-Porażka w starciu z oddziałami mieszczan nyskich pod Gryżowem.-(IV) Sprzymierzone z husytami oddziały Bolesława zdobywają i plądrują Kluczbork (władztwo Ludwika II legnicko-brzeskiego).
-Nieudana próba zdobycia Namysłowa.

1431

-Nieudane (dwie) próby odbicia Kluczborka z rąk Bolesława i husytów przez oddziały Ludwika II legnicko-brzeskiego.

1431/1432

📖
Puchała, kacerz urodzeniem z Polski, po odejściu Bolka Taboryty i Czechów z Kluczborka, który posiadali, objął go w posiadanie ze swymi pomocnikami, skąd nadal czynił wielkie szkody tym krajom, temu miastu [Namysłowowi] i okręgowi [...] - fragment roczników miasta Namysłowa
-Bolesław wycofuje się z Kluczborka i przekazuje miasto Dobkowi Puchale, polskiemu rycerzowi sprzyjającemu husytom.

1433

📖
Roku pańskiego 1433 w środę po niedzieli Cantate wspaniały książę Mikołaj, pan raciborski, pokonał pana Bolka, księcia opolskiego, pod Trzebnicą. - kronika Zygmunta Rosicza
---
Wybuchły wówczas krwawe spory i zatargi między Bolesławem opolskim z jednej, a Mikołajem raciborskim księciem z drugiej strony; a gdy Bolesław książę opolski najechawszy dziedzinę przeciwnika swego Mikołaja raciborskiego, począł ją niszczyć orężem, we środę po Zielonych Świątkach wydał mu bitwę Mikołaj raciborski pod miasteczkiem Rybnikiem i poraził go na głowę: Bolesław ratował się ucieczką, a Mikołaj książę raciborski miasto Bytom opanował. - Kronika Jana Długosza
-(13 V) Porażka w starciu pod Rybnikiem z wojskami Mikołaja V, księcia karniowsko-raciborskiego.
-Kazimierz I oświęcimski wraz z Mikołajem V karniowsko-raciborskim dokonują odsieczy oblężonych przez Bolesława i husytów Żor.

1437

-(6 V) Śmierć ojca Bolesława IV, księcia opolskiego.

1438

-(20 IX-XI) Władysław III wyprawia się do Czech w celu intronizacji Kazimierza Jagiellończyka.

1440

-Objęcie w zastaw od Wacława, księcia opawskiego zamku Edelstein i miast Zlaté Hory oraz Bilovec, w zamian za pożyczkę w kwocie 800 grzywien morawskich.

1443

-Przejęcie Ujazdu (wraz z okręgiem) od stryja Bernarda niemodlińskiego.
📖
Albowiem Bolesław książę opolski, wichrzyciel, skalany jużto kacerstwem husytów, już porzuceniem prawej małżonki Elżbiety z Pilczy, a pojęciem w jej miejsce nałożnicy, powziąwszy wiadomość, że król, którego się obawiał, zmienił zamiar wyjazdu do Polski, i że mało dbając o polskie sprawy zatrudniony był wojną domową i wyprawą przeciw Turkom, co go tem więcej do łotrostwa ośmielało, kupców krakowskich jadących z mnogimi i wielkiej ceny towarami na jarmark świętojański do Wrocławia, pod zasłoną licznej straży konnej i pieszej, tak iż w razie napadu służyć mogła za dość silny zastęp, w mieście Kluczborku kiedy spokojnie spoczywali, żadnej nie spodziewając się napaści (nie tuszył bowiem, aby w inny sposób bez własnej i swych towarzyszów klęski mógł zamierzoną zdobycz otrzymać) napadł niespodzianie, bezbronnych powiązał, srebro, złoto i wszystkie zabrał towary; kupcy bowiem w popłochu jedni pouciekali, drudzy stracili przytomność, miasto zaś Kluczbork żadnej nie dało im pomocy: a tak wszystkie owe bogactwa i kupieckie własności, które średnią biorąc cenę do dwóch kroć sto tysięcy czerwonych złotych wynosiły, bezkarnie złupił i uprowadził. Wypadek ten dotknął Polaków do żywego; postanowili więc ukrócić zuchwałość księcia Bolesława i wypowiedzieć mu otwartą wojnę. Ale aby ich zamiar tym pewniejszy osiągnął skutek, uchwalili wstrzymać się aż do powrotu króla, i wyprawę rozpocząć dopiero w jego obecności, a tymczasem działaniom jego nie przeszkadzać. - Kronika Jana Długosza
---
Książę Bolesław opolski urażony na Jana Szafrańca, że najechał miasto Ujazd własność biskupów wrocławskich, w dzierżawie jego natenczas będące, zagrabił, w należących do stryja swego księcia Berdarda mieście Kluczborku, przybyłych tamże z różnych okolic swego królestwa, siedemdziesiąt pięć bryk kupieckich i przywłaszczył sobie wszystkie towary w wartości wielu tysięcy [...] - fragment listu biskupa Zbigniewa Oleśnickiego do króla Władysława III
-Atak podkomorzego krakowskiego, Piotra Szafrańca na Ujazd.-Biskup wrocławski Konrad IV Starszy ekskomunikuje Bolesława i nakłada interdykt na jego księstwo.
📖
Tymi czasy także Zbigniew kardynał biskup krakowski, chcąc pomnożyć posiadłości i rozszerzyć granice swojego kościoła krakowskiego, kupił ziemię, i księstwo siewierskie od Wacława księcia cieszyńskiego za sześć tysięcy grzywien szerokich groszy. - Kronika Jana Długosza
-(24 XII) Wacław I cieszyński sprzedaje Siewierz (wraz z okręgiem) biskupowi krakowskiemu Zbigniewowi Oleśnickiemu.

1444

📖
Tymi czasy także Zbigniew kardynał biskup krakowski, chcąc pomnożyć posiadłości i rozszerzyć granice swojego kościoła krakowskiego, kupił ziemię, i księstwo siewierskie od Wacława księcia cieszyńskiego za sześć tysięcy grzywien szerokich groszy. Ale Mikołaj książę raciborski ubiegł to księstwo podstępem, i zajął w posiadanie, skąd wyniknęła wojna, do której wciągnięci zostali i inni książęta śląscy; a niektórzy z nich mniej winni, przez Piotra Szafrańca, który w zastępstwie króla na tej wojnie przywodził, mianowicie Bolesław książę opolski, jako zaczepieni, żądali szkód wynagrodzenia [...] - Kronika Jana Długosza
-Działania zbrojne Mikołaja V karniowsko-raciborskiego w ziemi siewierskiej (wspierane prawdopodobnie przez Bolesława).

1445

📖
Tymi czasy odnowiono przymierze z Mikołajem księciem raciboskim, mocą którego zamek siewierski wrócił w posiadanie Zbigniewa biskupa i kościoła krakowskiego. - Kronika Jana Długosza
-(13 IV) Odnowienie układu rozejmowego pomiędzy Królestwem Polskim i Mikołajem V karniowsko-raciborskim (i wspierającym go Bolesławem).

1447

-(jesień) Prawdopodobny udział Bolesława w najeździe na Będzin.

1449

📖
W sprawie owego Gałki nie powiodło nam się, może za sprawą złego ducha, który go natchnął do owych błędów. Zbiegł bowiem z naszych rąk i już słyszę, że do owego Bolka, księcia opolskiego, się schronił. - fragment listu Jana z Lgoty do Zbigniewa Oleśnickiego
-(/23 VI) Bolesław udziela schronienia (w Głogówku) Jędrzejowi Gałce z Dobczyna, zbiegłemu z Krakowa duchownemu (byłemu profesorowi i dziekanowi wydziału sztuk wyzwolonych Uniwersytetu Krakowskiego), oskarżonemu o herezję i sprzyjanie husytyzmowi.

1450

-(6 V) Bernard niemodliński przekazuje Bolesławowi Niemodlin i Strzelce i zapisuje mu pozostałą część swojego władztwa (m.in. Lubliniec i Olesno) na wypadek śmierci.

ok. 1450/1451

-Bolesław zrywa związek małżeński z Elżbietą.

1451

-Małżeństwo z Jadwigą, córką Hińczy Biesa z Kujaw k. Prudnika.

1452

📖
[...] Bolesław książę opolski, złamawszy wiarę królowi i królestwu, wypowiedział wojnę na piśmie, i tegoż samego dnia wtargnąwszy do Polski, z jednej strony siewierską, a z drugiej wieluńską ziemię srodze splądrował. Nadęty skarbami z łupiestw w Królestwie Polskim zebranymi, zaciągnął znaczną liczbę Czechów i Morawian, przy których pomocy spodziewał się w wojnie zwycięstwa. Ośmielał go przy tym nieład i bezrząd panujący w Polsce, gdy zwłaszcza wiedział, że prałaci i panowie nie tylko byli z królem poróżnieni, ale srodze mu nawet nieprzyjaźni. - Kronika Jana Długosza
-(VII) Niszczycielski najazd na ziemię siewierską i wieluńską.
📖
Rzeczony bowiem książę opolski Bolesław pisał do króla, żadając sprawiedliwych układów i zgody: dla panującej przeto zarazy przyjęto jego żądanie bez zwłoki, i umówiono roczne zawieszenie broni, z tym zastrzeżeniem, aby obie strony złożyły zjazd na Trzech Króli, i ugodziły się o wynagrodzenie szkód wzajemnie sobie zrządzonych. - Kronika Jana Długosza
-(2 IX) Zawarcie (w Sieradzu) układu rozejmowego z Królestwem Polskim (na okres 1 roku).

po 1452

-(2 IX 1452/) Śmierć Elżbiety.

1453

📖
Z książętami Bolesławem [V] opolskim i Przemysławem toszeckim, od których przybyli posłowie z prośbą o pokój, zawarto rozejm na lat dziesięć. Nie życzyli sobie bowiem Polacy wojny nawet z najsłabszym nieprzyjacielem, póki króla widzieli jeszcze chwiejącym się i nieustalonym w swoim sposobie myślenia. - Kronika Jana Długosza
-(24 VI-3 VII) Zjazd w Piotrkowie.

1455

-(2 lub 4 IV) Śmierć stryja Bernarda.

1456

📖
Tymczasem zaś [Kazimierz] wyjechawszy z Torunia, przez Kalisz przybył do Wielunia, gdzie miał spotkać się z Bolesławem księciem opolskim, i żądać pożyczki stu tysięcy złotych za obiecaną mu w zastaw ziemię wieluńską [...] Ale chociaż Bolesław przyrzekł zjechać się z królem w Wieluniu, poźniej jednak odmieniwszy zamiar i zmyśliwszy chorobę, oznajmił królowi, że stawić się nie mógł. - Kronika Jana Długosza
-Niezrealizowany (wobec zmiany stanowiska Bolesława) plan objęcia ziemi wieluńskiej w zastaw z nadania króla Kazimierza IV Jagiellończyka w zamian za pożyczkę w kwocie 100 tysięcy złotych.

1457

-(zima) Niezrealizowany projekt Baltazara żagańskiego (finansowanej przez zakon krzyżacki) wyprawy książąt Bolesława, Henryka IX Starszego, Władysława głogowskiego, Konrada IX Czarnego i Konrada X Białego przeciwko Polsce.
-(IV) Bolesław przyjmuje w Głogówku poselstwo wielkiego mistrza krzyżackiego zachęcające go do przyłączenia się do wojny przeciwko Królestwu Polskiemu.

1458

-Złożenie (w Kłodzku) hołdu lennego nowemu królowi czeskiemu (i zwolennikowi husytyzmu), Jerzemu z Podiebradów.

1460

📖
Dnia dwudziestego dziewiątego maja, Bolesław książę opolski, [...] zmarł w Głogowie Małym i w kościele kolegiackim głogóweckim [...] pochowany został. [...] Nastąpił po nim na stolicę księstwa brat jego rodzony Mikołaj, mąż skromny i uczciwy. Ale zaraz doznał napaści od Janusza, niegdyś księcia oświęcimskiego, który rościł sobie, acz niesłusznie, prawo do księstwa opolskiego po swojej babce. - Kronika Jana Długosza
-(29 V) Śmierć Bolesława V Wołoszka w Głogówku.
źródła:literatura:ilustracje:
POCZET.COM (treść i kod strony) jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Serwis wpisany został do rejestru dzienników i czasopism prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod poz. Pr 2428.
partnerzy: ApisVideoŻegluga śródlądowaWydawnictwo Avalon
do góry