Henryk V (III) Żelazny
[...] był człowiekiem bojącym się Boga i dobrze zarządzającym swoimi posiadłościami [...]
Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny
| rodzice ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
| Henryk IV Wierny | Matylda, córka Hermana Długiego, margrabiego brandenburskiego |
| życie |
|---|
| 1310/1321 - 13 IV 1369 (Żagań) |
| małżeństwa |
|---|
- ⚭ ok.1337 - 1363: Anna, córka Wacława (Wańka) płockiego
|
| potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
- Henryk VI (ok.1345 - 5 albo 7 XII 1393)
Anna (przed 1350 - po 14 VII 1405)
Jadwiga (1340/50 - 27 III 1390)
Henryk VII (ok.1350 - 24 XII 1395)
Henryk VIII (1357/16 II 1363 - 14 III 1397)
|
| panowanie |
|---|
1342-1343: Wschowa, Żagań
1343-1349: Żagań
1349-1358: 1/2 Głogowa, Żagań
1358-1361/64: 1/2 Głogowa, 1/2 Ścinawy, Żagań
1361/64-1369: 1/2 Głogowa, 1/2 Góry, 1/2 Ścinawy, Żagań |
1329-1330
-
Henryk Wierny podejmuje (nieudane) zabiegi u papieża Jana XXII w sprawie przejęcia Brandenburgii dla syna Henryka.
ok. 1337
-(/6 IX 1337) Małżeństwo z Anną, córką
Wacława (Wańka) płockiego.
1341
-(30 IV) Henryk z ojcem
Henrykiem przejmują dzielnicę wschowską od Jana ścinawskiego.
1342
-(22 I) Śmierć
Henryka Wiernego.
- Objęcie władzy w księstwie żagańskim.
1343
📖
Henryk, tak bardzo bolał nad krzywdą ojca, że dla odzyskania połowy miasta Głogowa ciągłymi walkami i napadami gnębił króla czeskiego Jana i jego syna Karola, który po nim objął to królestwo. Musiał wreszcie Karol król czeski ze znacznym przybyć wojskiem dla zasłonienia mieszczan głogowskich, którym Henryk zbyt długo dokuczał. - Kronika Jana Długosza-Wojna z Czechami o Głogów (zagarnięty bezprawnie w roku 1331).
- Henryk przejściowo opanowuje Głogów.
-(lato) Najazd
Kazimierza Wielkiego na ziemię wschowską.
- (VIII) Utrata Wschowy.
- Księstwo żagańskie zostaje spustoszone przez wojska polskie.
- Zawarcie układu pokojowego z Kazimierzem Wielkim.
1344
-(7 VI) Układ z
Janem Luksemburskim.
1345
-Nieudana próba odzyskania Wschowy (wraz ze stryjem
Konradem).
1347
-(2 IX) Henryk bierze udział w koronacji Karola IV na króla czeskiego w Pradze.
1349
-Henryk wyjeżdża z Karolem IV do Awinionu (do papieża Klemensa VI).
-(6 VII) Przejęcie połowy Głogowa od Czechów.
-(25 VII) Udział w koronacji Karola IV na króla rzymskiego w Akwizgranie.
1351
-(20 VIII) Śmierć
Bolesława III płockiego.
- (7 IX) Henryk przyjmuje lenno płockie z rąk czeskich.
- (18 IX) Kazimierz Wielki przejmuje dzielnicę płocką, wiską i zakroczymską na mocy uprawnień królewskiego majestatu (nie z tytułu zwierzchności lennej!)
1353
-(12 I) Odkupienie zamku Ryczeń od
Jana ścinawskiego.
1354-1355
📖
Następnie wyruszył ze wspomnianym panem Karolem do Rzymu, by on został ukoronowany na cesarza, sam zaś przepasany został pasem rycerskim. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny-Wyjazd do Italii w orszaku Karola IV Luksemburskiego.
- (5 IV 1355) Udział w koronacji cesarskiej Karola IV i Anny świdnickiej w Rzymie.
- Henryk otrzymuje pas rycerski od cesarza.
1355-1356
-Wyjazd z misją dyplomatyczną (prawdopodobnie wspólnie z
Mikołajem Małym ziębickim) do Konstantynopola (z ramienia cesarza Karola IV), do cesarza bizantyjskiego Jana V Paleologa.
1357/1358
📖
W końcu podążył do Grobu Pańskiego [...] - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny-(1357/23 IV 1358) Henryk odbywa pielgrzymkę do Ziemi Świętej (wraz z
Mikołajem Małym ziębickim).
1358
-(15 I) Henryk odkupuje połowę Ścinawy, Chobieni oraz całość terytorium pomiędzy Odrą i Baryczą (tzw.
Międzyrzecza) od
Jana ścinawskiego.
1360
-(10 I) Ostateczny podział dzielnicy głogowskiej i bytomskiej pomiędzy Henrykiem Żelaznym i Luksemburgami.
1361
-(11 IV) Udział w uroczystościach chrzcielnych syna cesarskiego, Wacława Luksemburskiego w Norymberdze.
-Odkupienie Polkowic i Bagna od
Jana ścinawskiego.
1361/1364
-(7 X) Śmierć
Jana ścinawskiego.
1362
-(22 IV) Henryk spotyka się z
Kazimierzem Wielkim w Pyzdrach.
- Projekt małżeństwa króla Polski z córką Henryka.
1363
-Wybuch konfliktu pomiędzy Henrykiem i
Bolkiem II Małym (prawdopodobnie z powodu podziału Bytomia Odrzańskiego).
- (21 XI) Zawarcie porozumienia, dzięki rozjemstwu Karola IV.
-(16 II) Śmierć Anny.
1365
-(25 II) Małżeństwo
Kazimierza Wielkiego z Jadwigą, córką Henryka.
-(III) Zjazd z
Kazimierzem Wielkim w Żarnowcu.
1367
-Henryk zostaje porwany przez zbuntowanych rycerzy i uwięziony w ciemnicy w podziemiach kościoła Św. Jana w Jakubowie.
- Uwolnienie Henryka przez mieszczan głogowskich.
-Utrata wzroku przez Henryka (wskutek zapalenia gałek ocznych).
1369
-Wielki pożar Żagania.
📖
[...] wreszcie odszedł z tego świata w roku Pańskim tysiąc trzysta sześćdziesiątym dziewiątym i pochowany został w Żaganiu u kanoników regularnych blisko grobu wspomnianego swego ojca. - Kronika książąt polskich Piotra z Byczyny-(13 IV) Śmierć Henryka V Żelaznego w Żaganiu.
Henryk V Żelazny Ireny Bierwiaczonek
heraldyka:
sfragistyka:
+SIGILLVM HEYNRICI HEYNRICI ET HEYNRICI DEI GRACIA +DVCVM SLESIE DOMINORVM GLOGOVIENSIVM ET ZAGANI
ciekawostka:
Katalog opatów żagańskich podkreślał nadmierną surowość księcia w stosunku do Kościoła: opisano historię zatargu Henryka z klasztorem augustianów o las dębowy, potrzebny księciu do budowy machin oblężniczych. Zakonnicy nie chcieli się zgodzić na wyręb lasu, wobec czego Henryk uwięził wielu poddanych zakonu. Spór zakończył opat, ofiarowując 100 grzywien za wypuszczenie więzionych poddanych oraz kolejne 100 grzywien pożyczki... Klasztor ponadto został zobowiązany do pokrycia kosztów uroczystości weselnych obu córek Henryka (zapewne wysokich, zważywszy choćby na fakt, iż jedna z nich wyszła za króla Polski).
Być może był za to książę Henryk dobrym mężem. Roczniki głogowskie informują, iż książę Henryk bardzo miłował swoją żonę, dlatego był zwany „Hertzog Katheran”. Przydomek niniejszy jest dość trudny do wyjaśnienia. Część badaczy tłumaczy go jako „Książę Kocur”, natomiast inni wskazują, iż zapiska może się odnosić do jego syna, Henryka VIII Młodszego Wróbla i oznacza „Książę Katarzyn” (Henryk VIII miał żonę Katarzynę).
przyczyna śmierci:
zapalenie płuc (zgodnie z informacją podaną przez XVI/XVII-wiecznego śląskiego kronikarza Mikołaja Pola w jego dziele Jahrbücher der Stadt Breslau)
pochówek:
